Legalizacja pracy cudzoziemców stanowi wyzwanie dla wielu przedsiębiorstw, które są zainteresowane rozszerzeniem załogi o pracowników z zagranicy. Globalizacja rynku pracy powoduje, że kandydatów do pracy można szukać na całym świecie. Otwiera dostęp do specjalistów z innych krajów, daje możliwość uzupełnienia pogłębiających się braków kadrowych, ale jednocześnie wymaga znajomości przepisów prawa dotyczących legalnego powierzania pracy cudzoziemcom.
Polskie prawodawstwo jest jednym z najbardziej liberalnych w Europie w kwestii dostępu obcokrajowców do rynku pracy. Nie oznacza to jednak, że procedury umożliwiające legalne zatrudnienie pracowników spoza RP są proste. Poza zezwoleniem na pracę, a także oświadczeniem o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, ustawy i rozporządzenia regulują także przypadki, w których obcokrajowiec ma możliwość podjęcia pracy bez konieczności uzyskiwania dodatkowego zezwolenia.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Na czym polega legalizacja pobytu?
- Kiedy uzyskiwanie zezwolenia na pracę nie jest konieczne?
Legalny pobyt w Polsce
Nie ma możliwości podejmowania legalnej pracy na terenie Rzeczypospolitej Polski, jeśli nie posiada się tytułu pobytowego, pozwalającego na przebywania na terytorium naszego kraju. Warto o tym pamiętać, ponieważ to na pracodawcy ciąży obowiązek weryfikacji, jeszcze przed podpisaniem umowy z obcokrajowcem, czy pracownik posiada odpowiedni dokument legalizujący pobyt w Polsce.
Dokumenty, które umożliwiają legalny pobyt obywateli państw trzecich na terytorium RP, to m.in.:
- Paszport z ważną wizą
- Karta pobytu
- Paszport biometryczny (dla ruchu bezwizowego)
Legalizacja pobytu w oparciu o wizę
Cudzoziemcy spoza Unii Europejskiej najczęściej przekraczają granicę RP na podstawie wizy wydanej w konkretnym celu. Jest ona dokumentem, który legalizuje pobyt obcokrajowca w Polsce.
Wiza Schengen, czyli wiza typu C, upoważnia cudzoziemca do pobytu w Polsce przez maksymalny okres 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni. Czas ten liczy się od daty pierwszego wjazdu w analizowanym okresie.
Innym typem wizy, jest wiza krajowa typu D. Zalicza się ona do tzw. wiz długoterminowych i pozwala na wielokrotny wjazd i wyjazd z terytorium RP. Maksymalny okres ważności tej wizy wynosi 365 dni, natomiast liczba dni pobytowych przyznawana jest przez konsula. Informacja o przysługującym maksymalnym czasie pobytu obcokrajowca w Polsce na podstawie wizy D jest umieszczona w wizie.
Karta pobytu i zezwolenie jednolite
Karta pobytu jest dokumentem, który pozwala na swobodne przekraczanie granicy Polski bez konieczności ubiegania się o wizę. Niezbędny do podróżowania jest także ważny dokument podróży, czyli np. paszport.
O kartę pobytu wnioskuje sam cudzoziemiec. Może być ona wydana na różny okres, w zależności od tego jaki rodzaj zezwolenia posiada obcokrajowiec. W przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenie jednolite) okres ten wynosi maksymalnie 3 lata, a w przypadku zezwolenia na pobyt stały – maksymalnie 10 lat.
Ruch bezwizowy a legalizacja pobytu obcokrajowców
Polskie prawodawstwo dopuszcza możliwość przebywania na terenie Polski w ramach tzw. ruchu bezwizowego. Dotyczy on jednak wybranych państw, m.in. Gruzji i Ukrainy, a do legalnego przekroczenia granicy niezbędny jest paszport biometryczny.
Przebywanie w Polsce w ramach ruchu bezwizowego jest ograniczone czasowo i nie może trwać dłużej niż 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni.
Legalizacja zatrudnienia obcokrajowców
Poza ważnym dokumentem uprawniającym do pobytu w Polsce pracodawca, który zatrudnia cudzoziemca musi także znać przepisy, które pozwalają na legalne powierzenie pracy pracownikom z zagranicy. Najczęściej legalizacja zatrudnienia odbywa się na podstawie:
- Zezwolenia na pracę
- Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy
Jednak w polskim prawie przewidziano także przypadki, w których obcokrajowiec nie musi posiadać dodatkowego dokumentu pozwalającego na legalne podjęcie zatrudnienia.
Praca w Polsce dla obywateli Unii Europejskiej, EOG i Szwajcarii
Z konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę w Polsce zwolnieni są obywatele państw należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii.
Prawo do swobodnego przepływu pracowników gwarantuje kandydatom z tych krajów możliwość poszukiwania pracy w Polsce, a także podejmowania jej bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę. Zatrudnienie takiego pracownika odbywa się na tych samych zasadach co zatrudnienie obywatela Polski. Nie ma limitu czasu powierzania pracy obcokrajowcowi pochodzącemu z krajów UE.
Karta Polaka a legalizacja zatrudnienia cudzoziemców
Jednym z dokumentów, który pozwala na zatrudnienie pracownika bez konieczności ubiegania się przez pracodawcę o zezwolenie na pracę, jest posiadanie przez obcokrajowca Karty Polaka. Uprawnia ona do podejmowania zatrudnienia, bez konieczności starania się o dodatkowe dokumenty legalizujące pracę w Polsce.
Ważne!
Posiadanie Karty Polaka nie upoważnia do legalnego pobytu na terenie RP. Karta Polaka stanowi jedynie potwierdzenie, że cudzoziemiec przynależy do narodu polskiego. Na podstawie tego dokumentu obcokrajowiec ma możliwość ubiegania się o wizę pobytową.
Praca studentów zagranicznych
Cudzoziemiec z kraju trzeciego posiadający aktywny status studenta studiów stacjonarnych w Polsce może zostać zatrudniony bez konieczności występowania przez pracodawcę o wydanie zezwolenia na pracę. Regulację tę można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 roku w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę.
Istotną kwestią jest fakt odbywania studiów na polskiej uczelni – zarówno publicznej, jak i prywatnej
Ważne!
Uzyskanie zezwolenia przez pracodawcę będzie konieczne, jeśli kandydat odbywa studia niestacjonarne (zaoczne, wieczorowe, eksternistyczne etc.)
Cudzoziemcy, którzy ukończyli polskie szkoły ponadgimnazjalne, są absolwentami studiów stacjonarnych na polskich uczelniach, także są zwolnieni z obowiązku legalizacji zatrudnienia na podstawie zezwolenia na pracę.
Legalizacja pracy cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt stały lub status rezydenta długoterminowego UE
Kandydaci, którzy posiadają kartę stałego pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy” zwolnieni są z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce.
Z konieczności uzyskania pozwolenia na pracę zwolnieni są także posiadacze statusu rezydenta długoterminowego UE, osoby posiadające status uchodźcy nadany w RP, a także te posiadające zgodę na pobyt tolerowany lub ze względów humanitarnych wydaną przez władze polskie.
Lista okoliczności, które pozwalają, aby cudzoziemiec podjął pracę bez konieczności ubiegania się o zezwolenie jest znacznie dłuższa. Wyjątki określone są w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz rozporządzeniach ministerialnych. Jednakże formalności związane z weryfikacją dokumentów, tytułów pobytowych oraz przesłanek pozwalających na podjęcie zatrudnienia bez konieczności ubiegania się o zezwolenie są skomplikowane, czasochłonne i wymagają ciągłego śledzenia zachodzących w prawie zmian. Dlatego też, biorąc pod uwagę złożoność procedur oraz ryzyko niezgodności z prawem, coraz więcej firm korzysta ze wsparcia agencji pracy wyspecjalizowanych w zatrudnianiu cudzoziemców.
Personnel Service od ponad 15 lat skutecznie rekrutuje i legalnie zatrudnia pracowników z różnych stron świata. Kompleksowo wspieramy pracodawców, a także kandydatów, w procesie legalizacji, zatrudnienia oraz onboardingu.
Sprawdź co możemy dla Ciebie zrobić.