W latach 2020/2021 – 2022/2023 liczba studentów zagranicznych w Polsce wzrosła o ponad 20 tys., czyli o ponad 24%. Wielu z nich decyduje się na łączenie nauki z pracą zarobkową, m.in. w takich sektorach jak logistyka, gastronomia czy produkcja. To świetna okazja zarówno dla młodych na podreperowanie finansów, jak i dla pracodawców na wsparcie kadrowe w sezonach cechujących się zwiększonym zapotrzebowaniem na pracowników.
Zatrudnienie studentów wiąże się z wieloma korzyściami, bo oznacza nie tylko zmniejszenie formalności związanych z zatrudnieniem obcokrajowca, ale też realne oszczędności finansowe dla firmy. Jednakże wymaga również znajomości przepisów oraz świadomości formalności związanych z legalizacją pracy pochodzących z zagranicy studentów. Pracodawca musi zadbać o zgodność zatrudnienia z obowiązującym prawem, co obejmuje weryfikację rodzaju odbywanych studiów oraz legalności pobyt w Polsce.
Czy studenci zagraniczni potrzebują pozwolenia na pracę w Polsce?
Obywatele państw trzecich, aby legalnie pracować w Polsce, zwykle muszą posiadać zezwolenie na pracę oraz dokument legalizujący ich pobyt. Od tej reguły są jednak wyjątki.
W myśl polskich regulacji prawnych, studenci studiów stacjonarnych mogą być zatrudniani bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Taką możliwość zapisano w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 21 kwietnia 2015 roku w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Jest to istotne ułatwienie, gdyż zwalnia pracodawcę i studenta z dodatkowych, często długotrwałych formalności oraz przyspiesza możliwość podjęcia pracy.
W przypadku studiów stacjonarnych student ma prawo do zatrudnienia bez zezwolenia na pracę, o ile posiada status studenta przez cały okres pracy. Rodzaj uczelni – publiczna lub niepubliczna – nie ma w tym przypadku znaczenia.
Dla studentów studiów niestacjonarnych (zaocznych lub eksternistycznych) pracodawca musi uzyskać zezwolenie na pracę, jeszcze przed podjęciem przez niego zatrudnienia. Wyjątek stanowią studenci pochodzący z krajów Unii Europejskiej – w tym przypadku dodatkowe zezwolenie nie jest potrzebne.
Wymogi formalne przy zatrudnieniu studenta z zagranicy.
Aby pracodawca mógł zatrudnić studenta z zagranicy, musi zweryfikować dokumenty potwierdzające posiadanie statusu studenta oraz legalność pobytu w Polsce kandydata. Powinien m.in. sprawdzić:
Legitymację studencką – potwierdza ona status studenta. Jej kopię warto w dokumentacji pracowniczej.
Zaświadczenie z uczelni o statusie studenta studiów stacjonarnych – dokument potwierdzająca tryb studiów oraz posiadany status studenta. Ważne jest, aby zaświadczenie cyklicznie aktualizować (m.in. co semestr).
Dokumenty pobytowe – student powinien posiadać ważną wizę, kartę pobytu lub być obywatelem kraju objętego ruchem bezwizowym.
Obowiązki pracodawcy podczas zatrudnienia.
Pracodawca ma obowiązek regularnej weryfikacji statusu studenta, aby mieć pewność, że pracownik spełnia kryteria zwolnienia z wymogu posiadania zezwolenia na pracę. Jeśli student zakończy naukę lub zmieni tryb studiów na niestacjonarne, pracodawca jest zobowiązany uzyskać dla niego zezwolenie na pracę. Zaniedbanie tej kwestii może skutkować karą grzywny.
Zatrudnienie cudzoziemców – absolwentów polskich uczelni.
Po ukończeniu studiów stacjonarnych w Polsce, absolwent z zagranicy również może pracować bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Warto mieć na uwadze, że status absolwenta daje pracodawcy swobodę zatrudnienia bez dodatkowych formalności, co sprawia, że młodzi absolwenci stają się atrakcyjnymi kandydatami na rynku pracy.
Zatrudnianie studentów z Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Studenci z krajów UE lub EOG mają prawo pracować w Polsce bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Ich zatrudnienie odbywa się na takich samych zasadach jak zatrudnienie Polaków. Jedyne formalności, które ich obowiązują, dotyczą rejestracji pobytu po trzech miesiącach w urzędzie wojewódzkim.
Podsumowanie
Zatrudnianie zagranicznych studentów to szybki sposób na rozwiązanie braków kadrowych, szczególnie w wysokim sezonie. Studenci chętnie podejmują się prac dorywczych i sezonowych. To także znaczna oszczędność kosztów – za studentów do 26 r.ż. nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne. Warto jednak zaznaczyć, że tylko znajomość przepisów oraz odpowiednia organizacja dokumentacji pozwala na efektywne i zgodne z prawem zatrudnienie, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorstwa.
______________________________________________________
Szukasz pracowników do pracy od zaraz?