Категорії
Bez kategorii Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców

Przewodnik dla HR: zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców (ustawa z 20 marca 2025)

W dniu 20 marca 2025 r. uchwalono nową ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ta wprowadza szereg istotnych zmian, które mają na celu uproszczenie i zdigitalizowanie procedur zatrudniania cudzoziemców, a jednocześnie zaostrzenie kontroli oraz zwiększenie odpowiedzialności pracodawców za legalność zatrudnienia.
Nowe przepisy wymagają od działów HR lepszej organizacji procesów kadrowych, ścisłego przestrzegania terminów oraz bieżącego monitorowania dokumentacji zatrudnionych cudzoziemców.

W niniejszym poradniku przedstawiamy najważniejsze zmiany w prawie, praktyczne wskazówki dla HR Managerów, listę obowiązków wynikających z nowych przepisów oraz konkretne rekomendacje dotyczące organizacji pracy działu HR. Celem tego opracowania jest ułatwienie firmom dostosowania się do nowych realiów i zapewnienie zgodności działań z obowiązującymi przepisami.

Najważniejsze zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców

  • Elektronizacja procedur: Wprowadzenie pełnej cyfryzacji procesu uzyskiwania zezwoleń na pracę dla cudzoziemców – od złożenia wniosku po odbiór decyzji​. Ma to skrócić czas oczekiwania na zezwolenia i usprawnić kontakt pracodawcy z urzędem.
  • Wyższe kary za nielegalne zatrudnienie: Za powierzenie pracy cudzoziemcowi bez podstaw prawnych grozi kara grzywny od 3 000 do 50 000 zł (dotychczas od 1 000 do 30 000 zł) za każdego takiego pracownika​. Wysokość kary będzie proporcjonalna do liczby nielegalnie zatrudnionych cudzoziemców​.
  • Zniesienie „testu rynku pracy”: Zamiast dotychczasowej procedury sprawdzającej, czy na dane stanowisko nie można zatrudnić bezrobotnego, wprowadzono mechanizm lokalny – każdy starosta może ustalić listę zawodów i branż, w których w razie potrzeby ograniczy możliwość zatrudniania cudzoziemców​.
  • Nowopowstałe podmioty i okresy zezwoleń: Nowo założone firmy (działające krócej niż rok) oraz te zatrudniające cudzoziemców w wymiarze do ½ etatu mogą otrzymać pozwolenie maksymalnie na rok (zamiast 3 lat).
  • Obowiązek przekazywania dokumentów do urzędów: Po uzyskaniu zezwolenia pracodawca będzie musiał przesłać wojewodzie lub staroście kopię umowy zawartej z cudzoziemcem oraz za pośrednictwem portalu praca.gov.pl – informacje o rozpoczęciu lub zakończeniu pracy cudzoziemca (w terminach określonych przepisami)​.
  • Zaostrzone kontrole urzędów: Straż Graniczna i Państwowa Inspekcja Pracy mogą kontrolować legalność zatrudnienia cudzoziemców bez wcześniejszego powiadomienia pracodawcy, także prowadzić je jednocześnie. Ma to zwiększyć wykrywalność naruszeń przepisów.

Zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców – krok po kroku.

Pełna elektronizacja procedur.

Ustawa zakłada wprowadzenie kompleksowego systemu teleinformatycznego, umożliwiającego składanie wniosków o zezwolenie na pracę oraz przekazywanie dokumentów online.

Rekomendujemy utworzenie wewnętrznej checklisty, obejumującej kroki niezbędne do wykonania, aby prawidłowo zatrudnić obcokrajowca (wniosek, uzupełnienia, odbiór decyzji) oraz zasad monitorowania statusu sprawy na koncie pracodawcy.
Wysokie kary za nielegalne zatrudnienie.

Nowe przepisy znacznie zaostrzają sankcje. Kary finansowe sięgają teraz nawet 50 000 zł za każdego nielegalnie zatrudnionego cudzoziemca. Dodatkowo, kara naliczana jest proporcjonalnie do liczby naruszeń​. Oznacza to, że w przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia np. 40 osób, pracodawca naraża się na koszty w wysokości min. 3000 zł x 40 , czyli 120000 zł.

HR musi zatem szczegółowo weryfikować uprawnienia cudzoziemców (ważność zezwoleń/pobytu, zgodność wykonywanej pracy z warunkami zezwolenia) oraz prowadzić staranną dokumentację. Wdrożenie wewnętrznych procedur kontroli legalności zatrudnienia – np. okresowej weryfikacji ważności dokumentów pobytowo-pracowniczych każdego obcokrajowca może pomóc w uporządkowaniu procesu i uniknięciu kar. Należy też archiwizować korespondencję z urzędami (wnioski, decyzje, zgłoszenia) na wypadek kontroli ze strony Straży Granicznej czy PIP​.

Zniesienie testu rynku pracy i lokalne ograniczenia.

Ustawa rezygnuje z procedury testu rynku pracy. Zamiast niej starostowie sporządzają (w razie potrzeby) listy zawodów, w których na ich obszarze czasowo nie będą wydawane nowe zezwolenia dla cudzoziemców​. Oznacza to, że pracodawcy muszą śledzić komunikaty PUP w miejscu prowadzenia działalności.
Dział HR powinien na bieżąco kontaktować się z lokalnym urzędem pracy lub sprawdzać jego stronę internetową w celu poznania ewentualnych ograniczeń. Planując rekrutację obcokrajowców, warto uwzględnić ryzyko czasowych zakazów w niektórych branżach. W razie wątpliwości – konsultować się ze specjalistami lub urzędnikami z PSZ (Powiatowe Służby Zatrudnienia).

Nowopowstałe podmioty i maksymalny okres zatrudnienia.

Przedsiębiorstwa działające krócej niż rok oraz te zatrudniające cudzoziemców w niepełnym wymiarze (≤½ etatu) będą mogły otrzymać zezwolenie na pracę na okres do 1 roku​. Z kolei w standardowej sytuacji pozwolenie będzie wydawane na maksymalnie 3 lata. Dla HR oznacza to konieczność szybkiego planowania dłuższych umów.
Nowopowstałe spółki lub oddziały muszą liczyć się z koniecznością częstszych przedłużeń zezwoleń. HR powinien uwzględnić to w budżecie (wyższe koszty formalne, krótsze terminy umów) i dobrze dokumentować daty powstania firmy. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie przypomnienia (np. w kalendarzu HR) na 2–3 miesiące przed wygaśnięciem zezwolenia, by na czas złożyć wniosek o przedłużenie.

Przekazywanie dokumentów do organów.

Po uzyskaniu zezwolenia na pracę (lub po rejestracji oświadczenia) pracodawca musi wysłać odpowiedniemu organowi (wojewodzie lub staroście) kopię podpisanej umowy z cudzoziemcem. Dodatkowo od pracodawcy wymaga się zgłaszania w systemie praca.gov.pl: rozpoczęcia pracy przez cudzoziemca (w ciągu 7 dni od zatrudnienia), niepodjęcia pracy (14 dni od planowanego początku) lub przedterminowego zakończenia zatrudnienia​.
Należy wprowadzić wewnętrzny tryb przekazywania kopii umów do urzędu – np. zeskanowanej umowy w określonym terminie po jej podpisaniu (najlepiej wysłać e-mail do odpowiedniego urzędu i zachować potwierdzenie). Ważne jest też ustawienie przypomnień na zgłoszenia w portalu praca.gov.pl. HR powinno pilnować dat zatrudnienia cudzoziemca oraz terminów zgłoszeń (7 lub 14 dni) – niedopełnienie obowiązku może skutkować karą.

Zaostrzone kontrole Straży Granicznej i PIP.

Nowe przepisy umożliwiają przeprowadzanie kontroli legalności zatrudnienia bez uprzedzenia​. Oznacza to konieczność ciągłej gotowości dokumentacyjnej. HR musi stale posiadać aktualne egzemplarze umów, zezwoleń i ewidencję pracowników. Ponadto w czasie jednej wizyty kontrolerów dopuszcza się sprawdzenie zarówno legalności zatrudnienia cudzoziemców, jak i innych aspektów (np. bhp, ZUS) jednocześnie.
Wskazane jest przeprowadzanie okresowych wewnętrznych audytów dokumentacyjnych. HR może np. co kwartał sprawdzać kompletność akt osobowych cudzoziemców: zezwolenia, kopii umów, dowodów złożenia dokumentów do urzędu itp. Dzięki temu firma będzie przygotowana na niezapowiedziane wizyty Straży Granicznej czy Państwowej Inspekcji Pracy.

Nowe ryzyko: konsekwencje utrudniania lub udaremniania kontroli

Ustawa z 20 marca 2025 r. wprowadza zaostrzone przepisy dotyczące kontroli legalności zatrudnienia cudzoziemców przez Straż Graniczną oraz Państwową Inspekcję Pracy. Szczególną uwagę należy zwrócić na nowe regulacje dotyczące udaremniania lub utrudniania kontroli, które mogą mieć poważne skutki dla pracodawców.

Czym jest utrudnianie lub udaremnianie kontroli?

  • Uniemożliwianie inspektorom dostępu do dokumentów (np. akt osobowych, zezwoleń, zgłoszeń do ZUS, ewidencji czasu pracy).
  • Uniemożliwianie inspektorom dostępu do miejsc wykonywania pracy cudzoziemców.
  • Odmowa udzielenia wyjaśnień lub zatajenie informacji podczas kontroli.
  • Opóźnianie dostarczenia żądanych dokumentów lub informacji.

Konsekwencje utrudniania kontroli:

  • Odmowa wydania nowych zezwoleń na pracę – jeżeli w ciągu ostatnich 24 miesięcy pracodawca utrudniał lub udaremniał kontrolę​.

Jak przygotować się do kontroli legalności zatrudnienia na nowych zasadach?

  • Stworzenie „teczek kontrolnych” z kompletem dokumentów dla każdego zatrudnionego cudzoziemca.
  • Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za obsługę kontroli w firmie.
  • Przeprowadzanie symulacji kontroli (przeglądy dokumentacji minimum raz na pół roku).
  • Przeszkolenie recepcji i ochrony na okoliczność prawidłowej obsługi kontroli.

Nowy obowiązek informacyjny: prawo cudzoziemców do wstępowania do związków zawodowych

Ustawa nakłada na podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi obowiązek informowania cudzoziemca na piśmie, w języku dla niego zrozumiałym, o prawie wstępowania do związków zawodowych w Polsce​. Cudzoziemiec powinien zostać poinformowany o przysługującym mu prawie najpóźniej przy zawarciu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej z cudzoziemcem. Informacja musi być przekazana na piśmie, w języku polskim oraz dodatkowo w języku zrozumiałym dla cudzoziemca (np. ukraińskim, rosyjskim, angielskim). Kopię takiej informacji należy przechowywać w dokumentacji pracowniczej przez 2 lata po zakończeniu zatrudnienia.

Obowiązki działów HR wynikające z nowych przepisów

  • Zgłaszanie zatrudnienia cudzoziemców: Pracodawca musi raportować do urzędu pracy informacje o zatrudnionym cudzoziemcu przez portal praca.gov.pl – m.in. zgłoszenie rozpoczęcia pracy, rezygnację z zatrudnienia czy niepodjęcie pracy przez obcokrajowca​.
  • Przesyłanie kopii umów: Po wydaniu zezwolenia HR jest zobowiązane wysłać organowi (wojewodzie/staroście) skan umowy o pracę z cudzoziemcem​.
  • Weryfikacja dokumentów pobytowo-pracowniczych: Działy HR muszą sprawdzać i archiwizować kopie wszystkich dokumentów potwierdzających legalność pobytu i pracy (np. zezwolenie na pracę, karta pobytu, Karta Polaka, zaświadczenie o rejestracji pobytu) oraz monitorować ich terminy ważności.
  • Monitorowanie lokalnych ograniczeń: HR powinno śledzić komunikaty starostwa lub PUP o ewentualnych listach zawodów, w których nie wydaje się nowych zezwoleń na pracę.
  • Aktualizacja wewnętrznych procedur: Wprowadzenie nowych procedur, uwzględniających elektroniczne składanie wniosków oraz zgłaszanie informacji w portalu. Trzeba też dostosować wzory dokumentów firmowych (umów, aneksów, formularzy) do nowych wymagań.
  • Szkolenie zespołu HR: Zorganizowanie szkoleń i instruktaży dla pracowników działu kadrowego, dotyczących obsługi nowego systemu praca.gov.pl oraz zmian w przepisach (np. likwidacja testu rynku pracy, zasady kontroli, nowe kary).

Potrzebujesz wsparcia? Skontaktuj się z profesjonalną agencją pracy tymczasowej

W świetle nowych przepisów zatrudnianie cudzoziemców staje się procesem bardziej wymagającym formalnie i organizacyjnie. Aby zminimalizować ryzyko błędów, opóźnień czy sankcji, warto skorzystać z pomocy specjalistów.

Personnel Service oferuje kompleksowe wsparcie w obszarze:

  • rekrutacji i selekcji kandydatów z zagranicy,
  • obsługi administracyjnej (w tym przygotowania wniosków, zgłoszeń i raportów wymaganych przez prawo),
  • reprezentacji przed urzędami i organami kontroli,
  • zarządzania kadrami obcokrajowców zgodnie z aktualnymi przepisami.

Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jak możemy pomóc Twojej firmie w bezpiecznym i skutecznym zatrudnianiu pracowników z zagranicy.
Wspieramy Twój biznes w każdym aspekcie zatrudnienia cudzoziemców – sprawnie, bezpiecznie i zgodnie z prawem.

 

Категорії
Bez kategorii Pracownicy Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców Без категорії

Karta stałego pobytu — jak ją otrzymać i co daje?

Dla wielu obcokrajowców Polska staje się nie tylko miejscem pracy, lecz również domem na stałe. Aby móc legalnie mieszkać, pracować i korzystać z praw społecznych na równi z obywatelami, niezbędne jest uzyskanie odpowiedniego statusu prawnego. Jednym z najważniejszych dokumentów w tym zakresie jest karta stałego pobytu, która otwiera drogę do wielu przywilejów i uproszczeń administracyjnych.

W niniejszym artykule przedstawiamy kompleksowe informacje na temat tego, czym jest karta pobytu stałego, kto może ją otrzymać, jakie są warunki i procedury jej uzyskania, a także jakie korzyści przynosi posiadanie tego dokumentu.

Czym jest karta stałego pobytu i jak wygląda?

Karta stałego pobytu to jeden z najważniejszych dokumentów dla cudzoziemców, który potwierdza, że dana osoba uzyskała zezwolenie na pobyt stały w Polsce. Dokument ten pełni funkcję identyfikacyjną oraz w przypadku kontroli – stanowi potwierdzenie legalnego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Najważniejszą różnicą między kartą stałego pobytu a kartą pobytu czasowego jest czas trwania uprawnień oraz powiązanie z konkretnymi warunkami. Karta pobytu czasowego wiąże się zazwyczaj z określoną podstawą (np. praca, nauka, małżeństwo) i obowiązkiem odnawiania zezwolenia na pobyt czasowy. Z kolei uzyskanie karty pobytu w formie stałej oznacza większą niezależność i trwałość uprawnień. Co więcej, pobyt stały uprawnia do podejmowania zatrudnienia bez dodatkowych zezwoleń, co odróżnia go od wielu czasowych form legalizacji.

Okres ważności

Choć samo zezwolenie na pobyt stały ma charakter bezterminowy, to karta pobytu stałego wydawana jest na 10 lat. Po upływie tego czasu cudzoziemiec musi przejść procedurę wymiany karty, składając wniosek o wydanie karty pobytu w celu uzyskania nowej karty. Nie ma konieczności przechodzenia przez całą procedurę od początku, ponieważ nie odnawia się zezwolenia, a jedynie wymienia dokument potwierdzający jego posiadanie.

Wygląd i zabezpieczenia

Karta pobytu stałego wygląda podobnie do dowodu osobistego – jest plastikową kartą formatu ID z licznymi zabezpieczeniami, w tym biometrycznymi (odciski palców, zdjęcie cyfrowe). Zawiera dane osobowe cudzoziemca, numer PESEL, informacje o statusie pobytowym (czyli, że cudzoziemiec posiada zezwolenie na pobyt stały) oraz termin ważności dokumentu. W przypadku zmiany danych lub zniszczenia dokumentu, konieczna jest wymiana karty pobytu oraz zgłoszenie tego faktu odpowiednim służbą.

Dla wielu cudzoziemców uzyskanie dokumentu pobytu w formie stałej to cel, który gwarantuje poczucie bezpieczeństwa, stabilności i szerszego dostępu do praw w Polsce. Karta pobytu jest nie tylko dokumentem tożsamości, ale także fundamentem integracji społecznej i zawodowej. Udzielenie pobytu stałego to krok milowy w procesie legalizacji obecności cudzoziemca na terytorium RP i wiąże się z pełnym dostępem do rynku pracy, systemu zdrowotnego, edukacji oraz świadczeń społecznych.

Kto może otrzymać kartę stałego pobytu i jakie warunki trzeba spełnić?

Uzyskanie karty pobytu w formie stałej wymaga spełnienia określonych warunków wynikających z ustawy o cudzoziemcach. Kluczowe znaczenie mają status pobytowy cudzoziemca, okres przebywania w Polsce oraz sytuacja życiowa i rodzinna. Samo otrzymanie karty pobytu to potwierdzenie, że cudzoziemiec legalnie przebywa na terytorium RP i spełnia określone kryteria dla udzielenia pobytu stałego.

Wymagania i warunki dla cudzoziemców starających się o otrzymanie karty pobytu

Aby możliwe było uzyskanie dokumentu pobytu stałego, cudzoziemiec musi spełnić kilka zasadniczych warunków:

✅ Podstawowe wymagania:

  • legalny pobyt na terytorium Polski w oparciu o wcześniejsze zezwolenie na pobyt czasowy, pobyt tolerowany lub inny tytuł,
  • brak zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa,
  • posiadanie dokumentu potwierdzającego tożsamość (paszport),
  • brak zaległości wobec Skarbu Państwa.

📅 Okresy nieprzerwanego pobytu:

W zależności od sytuacji życiowej, wymagany jest:

  • 10-letni nieprzerwany pobyt w przypadku osób przebywających na podstawie statusu uchodźcy,
  • 5-letni nieprzerwany pobyt w przypadku pobytu na podstawie innych zezwoleń (np. jako członek rodziny obywatela UE),
  • inne okresy, jeśli przepisy szczególne stanowią inaczej (np. dla dziecka obywatela polskiego lub posiadacza Karty Polaka).

Nieprzerwany pobyt oznacza brak wyjazdów z Polski dłuższych niż 6 miesięcy w ciągu roku i nie więcej niż 10 miesięcy łącznie w wymaganym okresie.

Co więcej cudzoziemiec musi wykazać, że posiada stabilne i regularne źródło dochodu, pozwalające na pokrycie kosztów życia swojego i rodziny bez korzystania z pomocy społecznej oraz posiadać dokumentu potwierdzającego prawo do lokalu mieszkalnego (np. umowy najmu, aktu własności).

Które grupy cudzoziemców mają szczególne uprawnienia?

W przypadku niektórych grup cudzoziemców udzielenie zezwolenia na pobyt stały następuje na preferencyjnych zasadach. Z takich ułatwień mogą skorzystać m.in.:

  • Małżonkowie obywateli polskich – po co najmniej 3 latach pozostawania w związku małżeńskim i 2-letnim pobycie w Polsce można starać się o uzyskanie stałego pobytu.
  • Posiadacze Karty Polaka – mają oni prawo do udzielenia pobytu stałego niemal automatycznie — nie obowiązuje ich kryterium nieprzerwanego pobytu. Cudzoziemiec z Kartą Polaka składa jedynie wniosek o wydanie karty pobytu wraz z dokumentem i potwierdzeniem posiadania Karty.
  • Osoby polskiego pochodzenia – osoby, które wykażą polskie korzenie (co najmniej jeden dziadek lub dwoje pradziadków obywatelami RP) mogą otrzymać zezwolenie na pobyt stały w uproszczonym trybie.
  • Uchodźcy i osoby z ochroną międzynarodową – po upływie 10-letniego nieprzerwanego pobytu, a w niektórych przypadkach już po 5 latach, można ubiegać się o udzielenie pobytu stałego.

Inne uprawnione grupy to m.in.: dzieci cudzoziemca, który posiada już kartę stałego pobytu, dzieci obywatela polskiego, jeżeli jedno z rodziców posiada prawo do stałego pobytu, członka rodziny obywatela UE (np. małżonek, partner, dziecko), którego pobyt stały dotyczy terytorium RP. Pobyt stały członków rodziny może być przyznany pod warunkiem spełnienia wspólnego zamieszkania i nieprzerwanego pobytu.

Jak wygląda proces ubiegania się o kartę stałego pobytu w Polsce i ile trwa?

Uzyskanie karty pobytu w formie stałej wymaga przejścia przez sformalizowaną procedurę, która obejmuje złożenie dokumentów, weryfikację oraz oczekiwanie na decyzję pozytywną. Aby otrzymać pobyt stały, należy przestrzegać wszystkich wymogów formalnych oraz odpowiednio przygotować się do złożenia wniosku o wydanie karty pobytu.

Jakie dokumenty są potrzebne i gdzie je zdobyć?

Aby proces uzyskania stałego pobytu przebiegał sprawnie, należy dostarczyć szereg dokumentów, zarówno podstawowych, jak i dodatkowych. Należą do nich:

  • Wniosek o wydanie karty pobytu,
  • Ważny paszport (oryginał i kopia wszystkich zapisanych stron),
  • 4 aktualne fotografie spełniające wymogi urzędowe,
  • Potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej za wydanie karty pobytu.

W zależności od tego na jakiej podstawie cudzoziemiec ubiega się o zezwolenie na pobyt stały urzędom należy przedstawić dodatkowe dokumenty, np. akt małżeństwa lub urodzenia (jeśli wniosek składa dziecko cudzoziemca lub członek rodziny), a także dokumenty potwierdzające nieprzerwany pobyt (np. meldunek, PIT-y, umowy najmu), dokumenty świadczące o posiadaniu legalnych źródeł utrzymania (np. umowa o pracę), dokument potwierdzający prawo do lokalu.

Opłata za wydanie zezwolenia na pobyt stały wynosi obecnie 640 zł, natomiast za samą kartę pobytu 100zł. Posiadacze Karty Polaka są zwolnieni z opłaty skarbowej za wydanie zezwolenia.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek o wydanie karty pobytu?

Wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt stały składa się w urzędzie wojewódzkim właściwym dla miejsca zamieszkania. Wniosek należy złożyć przed upływem ważności dotychczasowego dokumentu (np. karty pobytu czasowego). Warto o tym pamiętać, gdyż złożenie po terminie może skutkować decyzją negatywną lub nawet wszczęciem postępowania o wydalenie.

Czas oczekiwania na decyzję.

Czas rozpatrywania wniosku o wydanie karty pobytu wynosi zwykle od 6 do 9 miesięcy od daty złożenia kompletnego wniosku. W tym czasie cudzoziemiec może legalnie przebywać w Polsce na podstawie stempla w paszporcie, który powinien otrzymać wraz ze złożeniem dokumentów w urzędzie.

Co daje karta stałego pobytu i jakie są z niej korzyści?

Zezwolenie na pobyt stały, którego potwierdzeniem jest karta stałego pobytu, to nie tylko dokument umożliwiający legalne przebywanie w Polsce przez czas nieokreślony. To także szereg konkretnych uprawnień i realne korzyści dla cudzoziemców oraz ich pracodawców. Pobyt stały uprawnia do wielu swobód — zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej.

Jakie prawa zyskuje cudzoziemiec z zezwoleniem na pobyt stały?

Po udzieleniu pobytu stałego, cudzoziemiec otrzymuje prawo do:

  • przebywania w Polsce na czas nieokreślony, bez konieczności odnawiania zezwolenia;
  • swobodnego podejmowania zatrudnienia, bez potrzeby uzyskiwania odrębnych zezwoleń na pracę;
  • prowadzenia działalności gospodarczej na identycznych zasadach jak obywatele polscy;
  • dostępu do systemu ochrony zdrowia w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia;
  • korzystania z pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych, w tym np. 500+;
  • korzystania z bezpłatnego szkolnictwa i systemu edukacyjnego;
  • podróżowania do krajów strefy Schengen do 90 dni w ramach każdego 180-dniowego okresu;
  • starania się o obywatelstwo polskie po spełnieniu określonych warunków pobytowych.

Te uprawnienia czynią uzyskanie karty pobytu wyjątkowo atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób planujących długoterminowe związanie się z Polską.

Dlaczego karta stałego pobytu jest korzystna dla pracodawcy?

Dla wielu pracodawców zatrudnienie osoby posiadającej kartę stałego pobytu jest znacznie prostsze niż w przypadku cudzoziemców wymagających dodatkowych zezwoleń. Korzyści obejmują:

  • brak konieczności występowania o zezwolenie na pracę;
  • możliwość natychmiastowego zatrudnienia;
  • elastyczność w zakresie zmiany stanowiska lub miejsca pracy;
  • uproszczone formalności kadrowo-prawne.

Z perspektywy biznesowej pobyt stały uprawnia do pełnej aktywności zawodowej, co znacząco ułatwia procesy rekrutacyjne i stabilizuje zatrudnienie.

Wymiana, przedłużenie i zmiany — jakie obowiązki ma posiadacz karty stałego pobytu?

Posiadanie karty stałego pobytu wiąże się z określonymi obowiązkami administracyjnymi, których należy bezwzględnie przestrzegać. Pomimo tego, że zezwolenie na pobyt stały ma charakter bezterminowy, sama karta pobytu jako fizyczny dokument podlega ograniczeniu co do okresu ważności i wymaga aktualizacji. Cudzoziemiec jest także zobowiązany do zgłaszania zmian danych osobowych i adresowych, aby dokument zachował swoją ważność prawną.

Karta pobytu stałego wydawana jest na okres 10 lat. Procedura wymiany karty odbywa się bez konieczności ponownego przechodzenia przez cały proces – nie wydaje się nowego zezwolenia na pobyt stały, a jedynie odnawia dokument.

Nowa karta stałego pobytu zostaje wydana na kolejny okres 10 lat. Wniosek o wymianę należy złożyć odpowiednio wcześniej, najlepiej kilka miesięcy przed upływem terminu ważności dotychczasowej karty.

Wymiana karty może być również konieczna w przypadku:

  • zmiany danych osobowych (np. nazwiska, stanu cywilnego),
  • uszkodzenia dokumentu uniemożliwiającego identyfikację,
  • utraty karty lub jej kradzieży,
  • zmiany wyglądu, która uniemożliwia rozpoznanie osoby,

W każdej z tych sytuacji cudzoziemiec zobowiązany jest do jak najszybszego złożenia wniosku o wymianę karty pobytu we właściwym urzędzie wojewódzkim.

Z jakimi problemami można się spotkać i jak je rozwiązać?

Proces uzyskania karty pobytu w Polsce, mimo że jasno opisany w ustawie o cudzoziemcach, w praktyce bywa skomplikowany i wymaga dużej precyzji. Zarówno osoby ubiegające się o zezwolenie na pobyt stały, jak i pracodawcy wspierający cudzoziemca, muszą liczyć się z różnymi trudnościami formalnymi i proceduralnymi. Poniżej przedstawiamy najczęstsze problemy, z jakimi można się zetknąć na etapie wnioskowania o wydanie zezwolenia na pobyt stały.

Najczęstsze problemy proceduralne

1. Błędy w dokumentacji
Najczęstsze uchybienia dotyczą niekompletnych formularzy, braków w podpisach lub błędnych danych osobowych. Każdy wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt stały powinien być dokładnie sprawdzony przed złożeniem. W przypadku członka rodziny lub dziecka cudzoziemca, konieczne jest dołączenie odpowiednich aktów stanu cywilnego wraz z tłumaczeniami przysięgłymi na język polski (jeśli są one w języku obcym).

2. Brak wymaganych dokumentów
Wielu wnioskodawców zapomina o załączeniu dokumentów potwierdzających tytuł prawny do lokalu lub posiadaniu źródła utrzymania. To podstawy przy ubieganiu się o udzielenie pobytu stałego. Brak tych załączników skutkuje wezwaniem do uzupełnienia lub — w skrajnych przypadkach — decyzją negatywną.

3. Nieprawidłowe udokumentowanie okresu pobytu
Aby otrzymać pobyt stały, należy wykazać 5-letni lub 10-letni nieprzerwany pobyt. Wątpliwości mogą pojawić się w przypadku krótkich wyjazdów z Polski, braku meldunku lub zmiany statusu legalizacji. Okres pobytu cudzoziemca musi być ciągły i legalny — każdy dzień przerwy może zostać uznany za niekorzystny.

Problemy formalne i komunikacyjne

4. Nieznajomość języka i przepisów
Cudzoziemcy często nie rozumieją szczegółów procedury, co prowadzi do pomyłek. Zaleca się konsultację z doradcą lub prawnikiem przed złożeniem wniosku. Pomoc specjalistów pozwala uniknąć błędów, przyspieszyć uzyskanie dokumentu pobytu oraz zwiększyć szanse na decyzję pozytywną.

5. Trudności z przedłużeniem karty stałego pobytu
Choć zezwolenie na pobyt stały jest bezterminowe, przedłużenie karty stałego pobytu (czyli wymiana dokumentu pobytu stałego) musi być przeprowadzone co 10 lat. Wnioski o wydanie nowej karty stałego pobytu należy złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem. Niestety obcokrajowcy często zapominają o konieczności wymiany dokumentów.

Jak rozwiązać problemy?

Aby uniknąć trudności związanych z procedurą wymiany karty, błędami w dokumentacji czy opóźnieniami:

  • skorzystaj z pomocy wyspecjalizowanych firm.
  • przygotuj komplet dokumentów i zadbaj o ich poprawne tłumaczenie,
  • śledź terminy i pamiętaj o wymogach formalnych,
  • nie ignoruj wezwań z urzędu – szybka reakcja zwiększa szansę na decyzję pozytywną.

Uzyskanie karty pobytu stałego to jeden z najważniejszych kroków w procesie legalizacji pobytu i integracji obcokrajowca z życiem w Polsce. Dokument ten nie tylko potwierdza możliwość stałego zamieszkania w Polsce, ale także umożliwia stabilne funkcjonowanie w społeczeństwie — od swobodnego podejmowania pracy, przez dostęp do systemu edukacji i ochrony zdrowia, po uproszczone formalności administracyjne.

Категорії
Bez kategorii Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców Без категорії

Karta i status rezydenta — co daje i jakie warunki spełnić?

Legalizacja pobytu cudzoziemców w Polsce jest kluczowym aspektem regulacji imigracyjnych, wpływającym zarówno na stabilizację życia obcokrajowców, jak i sytuację pracodawców zatrudniających osoby spoza Unii Europejskiej. Karta rezydenta długoterminowego UE to jeden z najważniejszych dokumentów, umożliwiających cudzoziemcom długofalowy pobyt i legalne funkcjonowanie na terytorium Polski. Dokument ten zapewnia szerokie uprawnienia, w tym umożliwia podróżowanie w strefie Schengen, a także ułatwia dostęp do rynku pracy, jednak do jego uzyskania wymagane jest spełnienia określonych warunków.

Czym jest status rezydenta długoterminowego UE i jak się różni od innych form pobytu?

Status rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej to forma pozwolenia na pobyt, która uprawnia cudzoziemca do zamieszkiwania w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej przez czas nieokreślony. Osoba posiadająca ten status zyskuje prawa zbliżone do obywateli danego kraju, w tym dostęp do rynku pracy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Kwestie związane z uzyskaniem i zasadami pobytu rezydentów długoterminowych UE regulowane są przez Dyrektywę Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotyczącą statusu obywateli państw trzecich, którzy przebywają długoterminowo w UE. W Polsce kwestię tę normuje Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach oraz akty wykonawcze do tej ustawy.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest ważne bezterminowo. Co 5 lat należy jednak wymienić kartę pobytu wydaną rezydentowi. Należy pamiętać, aby wniosek o wydanie kolejnej karty złożyć przed upływem 30 dni przed datą upływu ważności posiadanego dokumentu. Nie ma konieczności ponownego udowadniania spełniania przez cudzoziemca wymogów do uzyskania karty rezydenta. Kluczowe różnice względem innych form pobytu

W odróżnieniu od zezwoleń na pobyt czasowy, które są przyznawane na okres od 1 do 3 lat, status rezydenta długoterminowego UE zapewnia stabilizację i jest bezterminowy. W przeciwieństwie do pobytu stałego, który ogranicza prawa do jednego kraju (Polski), rezydent długoterminowy może korzystać z pewnych przywilejów w innych państwach UE.

Karta pobytu rezydenta a karta stałego pobytu — jakie są najważniejsze różnice?

Wielu cudzoziemców, którzy planują przebywać w Polsce przez dłuższy czas zastanawia się nad najlepszym sposobem legalizacji pobytu i pracy. Często rozważane są uzyskanie karty pobytu stałego, karty pobytu czasowego (zezwolenie jednolite) lub właśnie wystąpienie z wnioskiem o nadanie statusu rezydenta długoterminowego UE. Chociaż każdy z tych dokumentów pozwala na legalny pobyt i pracę w Polsce, to mają istotne różnice w zakresie uprawnień, wymagań i możliwości, jakie dają w przyszłości. Jaka jest różnica między kartą stałego pobytu a uzyskaniem statusu rezydenta długoterminowego?

Jakie są główne cechy karty rezydenta długoterminowego UE?

Posiadacz karty rezydenta długoterminowego UE ma prawo do przebywania w Polsce oraz może pod pewnymi warunkami przenieść się do innych państw Unii Europejskiej w celu pracy lub nauki. Rezydenci długoterminowi mają prawo do takiego samego traktowania jak obywatele danego państwa m.in. w zakresie dostępu do zatrudnienia i samozatrudnienia, edukacji, szkoleń zawodowych czy ulg podatkowych.

W przypadku pracy w Polsce nie ma konieczności uzyskiwania dodatkowych dokumentów legalizujących zatrudnienie (zezwolenia na pracę czy oświadczenia). Zezwolenie na pobyt rezydenta wydane w Polsce uprawnia obcokrajowca do przekraczania granicy z innymi krajami strefy Schengen. Zasady podjęcie zatrudnienia poza granicami polski dla osób posiadających zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego wydane przez polskie władze, uregulowane są w przepisach krajowych poszczególnych państw.

Karta pobytu rezydenta długoterminowego UE jest wydawana na 5 lat, po czym można ją przedłużyć bez konieczności ponownego spełniania wszystkich wymagań.

Osoby posiadające kartę rezydenta UE mogą starać się o pozwolenie na pobyt i pracę w innych krajach UE, jednak każde państwo może stawiać dodatkowe wymagania.

Aby uzyskać status rezydenta długoterminowego UE, należy spełnić warunki dotyczące legalnego pobytu, stabilnego dochodu, ubezpieczenia zdrowotnego oraz znajomości języka polskiego.

Czym charakteryzuje się zezwolenie na pobyt stały?

Karta pobytu stałego uprawnia do nieograniczonego przebywania i pracy w Polsce, ale nie daje prawa do swobodnego przemieszczania się w UE w celach zawodowych.

Zezwolenie na pobyt stały jest wydawane na czas nieokreślony, jednak karta pobytu musi być odnawiana co 10 lat.

Zgodnie z art. 195 ustawy o cudzoziemcach o zezwolenie na pobyt udzielane jest osobie, która:

  • posiada polskie pochodzenie i zamierza osiedlić się w Polsce na stałe
  • ma ważną Kartę Polaka, który zamierza osiedlić się w RP na stałe,
  • pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem Polski przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał w Polsce nieprzerwanie przez co najmniej 2 lata w ramach zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z małżeństwem lub uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
  • uzyskała azyl na terenie RP
  • bezpośrednio prze złożeniem wniosku na kartę pobytu stałego mieszkała w Polsce nieprzerwanie przez okres min. 5 lat na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
  • mieszkała w Polsce w sposób nieprzerwane przez okres nie krótszy niż 10 lat przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały na podstawie zgody na pobyt tolerowany – po spełnieniu określonych warunków
  • ofierze handlu ludźmi, przy spełnieniu określonych warunków

Innym sposobem na uzyskanie karty pobytu stałego może być także nieprzerwany pobyt w Polsce, przez okres nie krótszy niż 4 lata, na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z wykonywaniem przez niego pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki.

Kto może ubiegać się o status rezydenta i jakie warunki należy spełnić?

Aby ubiegać się o status rezydenta długoterminowego UE, cudzoziemiec musi udokumentować legalny i nieprzerwany pobyt w Polsce przez 5 lat. Do tego okresu wlicza się m.in. pobyt na podstawie wizy, zezwolenia na pobyt czasowy czy Niebieskiej Karty UE. Wnioskodawca musi wykazać także posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu przez ostatnie 3 lata przed złożeniem wniosku (2 lata w przypadku posiadaczy Niebieskiej Karty UE). Konieczne jest posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego, które zapewnia dostęp do opieki medycznej na terytorium Polski.​ Wymagana jest również znajomość języka polskiego na poziomie co najmniej B1, potwierdzona odpowiednim certyfikatem lub świadectwem ukończenia szkoły w Polsce.

Jakie korzyści daje karta rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej?

Jakie możliwości zyskuje cudzoziemiec posiadający kartę rezydenta?

  • Swoboda przemieszczania się w UE – możliwość wyjazdu do innych krajów UE bez konieczności ubiegania się o wizę.
  • Prawa na rynku pracy – dostęp do zatrudnienia w wielu krajach UE na zasadach zbliżonych do obywateli danego państwa.
  • Świadczenia socjalne – możliwość korzystania z niektórych świadczeń socjalnych dostępnych w krajach UE, na zasadach zbliżonych do obywateli danego kraju.
  • Edukacja i opieka zdrowotna – prawo do korzystania z systemu edukacji i ochrony zdrowia na takich samych warunkach, jak obywatele Polski.
  • Ułatwienia w innych krajach UE – większa mobilność w zakresie podejmowania studiów, pracy i prowadzenia działalności gospodarczej w różnych krajach Unii.

Co zyskuje pracodawca zatrudniający rezydenta długoterminowego?

  • Uproszczone procedury – brak konieczności uzyskiwania pozwolenia na pracę.
  • Stabilność zatrudnienia – pracownik może długoterminowo pozostawać w Polsce.
  • Możliwość delegowania – w niektórych przypadkach możliwe jest czasowe delegowanie do pracy w innym kraju UE.

Zatrudnienie osoby posiadającej kartę pobytu rezydenta jest proste i nie wymaga spełniania licznych wymagań formalnych związanych z legalizacją pracy obcokrajowca.

Jak przebiega proces uzyskania statusu rezydenta?

Jakie dokumenty są wymagane i gdzie je złożyć?

Aby uzyskać status rezydenta długoterminowego UE, konieczne jest złożenie odpowiednich dokumentów w urzędzie wojewódzkim właściwym dla miejsca zamieszkania. Wniosek powinien zawierać:

  • wypełniony formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt,
  • dokumenty potwierdzające stabilne źródło dochodu,
  • zaświadczenie o posiadaniu ubezpieczenia zdrowotnego,
  • dokument potwierdzający znajomość języka polskiego na wymaganym poziomie,
  • potwierdzenie legalnego i ciągłego pobytu na terytorium Polski przez wymagany okres,
  • aktualne zdjęcia oraz ważny dokument podróży.

Opłata skarbowa za rozpatrzenie wniosku wynosi 640 zł, a czas oczekiwania na decyzję może wynosić od kilku miesięcy do roku, w zależności od województwa i liczby rozpatrywanych spraw.

Na co zwrócić szczególną uwagę podczas procedury uzyskiwania karty rezydenta?

Podczas składania wniosku o kartę rezydenta długoterminowego UE należy szczególnie zadbać o kompletność dokumentacji. Brak wymaganych załączników, takich jak zaświadczenie o dochodach czy ubezpieczeniu zdrowotnym, często prowadzi do odrzucenia wniosku. Istotne jest także uważne wypełnienie formularza – błędy w danych osobowych lub nieaktualne informacje mogą wydłużyć proces lub skutkować negatywną decyzją.

Krytyczne znaczenie ma wykazanie stabilnego źródła dochodu oraz ciągłości legalnego pobytu w Polsce. Warto również pamiętać, że jednym z wymagań jest znajomość języka polskiego na określonym poziomie – posiadanie odpowiedniego certyfikatu językowego jest kluczowe.

Częstym powodem odmowy jest również brak ubezpieczenia zdrowotnego lub niezgodność dokumentów z deklarowanym stanem faktycznym. Zaleca się dokładne sprawdzenie wszystkich załączników przed złożeniem wniosku oraz, w razie wątpliwości, konsultację z ekspertem ds. legalizacji pobytu.

Najczęściej zadawane pytania o status rezydenta — co warto wiedzieć?

Czy rodzina rezydenta długoterminowego ma specjalne prawa?

Pobyt długoterminowy rezydenta UE uprawnia do korzystania z prawa do łączenia rodzin. Oznacza to, że członkowie rodziny osób posiadających status rezydenta mają możliwość dołączenia do rezydentów w państwie UE, w którym zamieszkują. Celem rozwiązania wprowadzonego przez UE jest ochrona komórki rodzinnej i ułatwienie integracji obywateli państw trzecich.

Co się stanie z kartą rezydenta po dłuższym pobycie poza UE?

W przypadku dłuższej nieobecności cudzoziemca w Polsce lub/i Unii Europejskiej może nastąpić cofnięcie zezwolenia na pobyt rezydenta. Dzieje się tak w przypadku, gdy obcokrajowiec, który uzyskał polską kartę rezydenta długoterminowego opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 6 lat lub wyjechał z Unii Europejskiej na okres następujących kolejno po sobie 12 miesięcy.

Категорії
Bez kategorii Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców Без категорії

Karta pobytu czasowego. Zatrudnienie obcokrajowca na zezwoleniu jednolitym.

Polska od lat jest atrakcyjnym kierunkiem migracji dla pracowników z Europy Wschodniej, a od 2022 r. na polskim rynku pracy rośnie także udział obcokrajowców z nieco dalszych kierunków, takich jak Indonezja, Filipiny czy Nepal i Indie. Wielu cudzoziemców decyduje się zostać w Polsce po zakończeniu wizy i kontynuować pracę. Nie chcą jednak wracać do swojego kraju, aby uzyskać kolejną. Dokumentem, który może zalegalizować jednocześnie pobyt i pracę obcokrajowca jest zezwolenie jednolite na pobyt czasowy i pracę (Karta Pobytu Czasowego). Dokument ten uprawnia zarówno do przebywania na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, jak i do kontynowania pracy, bez konieczności posiadania wizy. Karta pobytu czasowego może być więc kolejnym dokumentem legalizującym pracę lub pobyt obcokrajowca, który planuje przebywać w Polsce przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Czym jest zezwolenie jednolite na pobyt i pracę?

Zezwolenie jednolite (zwane także kartą pobytu czasowego) to decyzja administracyjna wydawana przez wojewodę, która uprawnia cudzoziemca do legalnego pobytu i wykonywania pracy na terytorium Polski. Dokument ten łączy w sobie funkcję zezwolenia na pobyt czasowy oraz zezwolenia na pracę, co oznacza, że cudzoziemiec nie musi ubiegać się o osobne dokumenty.

Kto może ubiegać się o jednolite zezwolenie na pobyt i pracę i jakie warunki musi spełnić?

Jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę jest przyznawane przez wojewodę cudzoziemcom, którzy planują przebywać w Polsce dłużej niż trzy miesiące i legalnie pracować.

Obcokrajowiec, który stara się o zezwolenie jednolite musi:

  • Posiadać ubezpieczenie zdrowotne (publiczne – NFZ lub prywatne w ramach polisy pokrywającej koszty leczenia w Polsce).
  • Mieć stabilne źródło dochodu wystarczające na własne utrzymanie oraz ewentualne utrzymanie rodziny, jeśli także przebywa ona w Polsce
  • Przebywać obecnie na terenie Rzeczpospolitej Polski legalnie
  • Spełniać ewentualne wymogi związane z pracą w zawodach regulowanych (np. lekarz, prawnik, inżynier).

Jednocześnie, pracodawca, który chce zatrzymać obcokrajowca w pracy i ułatwić mu uzyskanie karty pobytu czasowego powinien pamiętać, że wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż wynagrodzenie innych pracowników na podobnym stanowisku pracujących w tym samym wymiarze czasu pracy, a także nie może być poniżej minimalnej pensji krajowej, nawet jeśli cudzoziemiec pracuje w niepełnym wymiarze godzin.

Dodatkowo, to po stronie pracodawcy leży obowiązek uzyskania informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy (tzw. test rynku pracy). Choć zdaje się, że już wkrótce, wraz z wejściem w życie ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, test rynku pracy przejdzie do historii.

Kto nie może skorzystać z zezwolenia na pobyt czasowy i pracę?

pracownicy delegowanymi do Polski przez pracodawcę mającego siedzibę poza granicami Polski

❌przebywający na terytorium Polski na podstawie zobowiązań określonych w umowach międzynarodowych dotyczących ułatwienia wjazdu i czasowego pobytu niektórych kategorii osób fizycznych zajmujących się wymianą handlową lub inwestycjami

❌ prowadzący w Polsce działalność gospodarczą

❌ pracownicy sezonowi

❌przebywający na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej w celu turystycznym lub odwiedzin u rodziny lub przyjaciół

Procedura uzyskania jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę to nie tylko uproszczenie formalności dla cudzoziemców, ale także duże ułatwienie dla pracodawców. Wszystkie kwestie związane z legalizacją pobytu i zatrudnienia są załatwiane w ramach jednego postępowania administracyjnego, co oznacza, że pracodawca nie musi oddzielnie ubiegać się o zezwolenie na pracę. Dodatkowym atutem jest fakt, że to cudzoziemiec składa wniosek i ponosi związane z nim koszty, co odciąża firmę pod względem administracyjnym i finansowym.

Jak uzyskać jednolite zezwolenie na pobyt i pracę – krok po kroku

Aby cudzoziemiec mógł legalnie mieszkać i pracować w Polsce na podstawie jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, musi przejść przez kilka etapów:

  1. Zebranie wymaganych dokumentów – wnioskodawca powinien przygotować m.in. ważny paszport, dokumenty potwierdzające cel pobytu (np. umowę o pracę), dowód posiadania ubezpieczenia zdrowotnego, test rynku pracy (jeśli jest wymagany), dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów dotyczących wynagrodzenia, a także zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach.
  2. Złożenie wniosku – cudzoziemiec składa wniosek osobiście w urzędzie wojewódzkim właściwym dla miejsca pobytu. W wyjątkowych przypadkach można go wysłać pocztą, ale wówczas konieczna będzie późniejsza osobista wizyta w urzędzie w celu pobrania odcisków linii papilarnych.
  3. Opłata za wniosek – obcokrajowiec ponosi koszty związane z rozpatrzeniem wniosku (obecnie, marzec 2025 r., jest to 440 zł + 100 zł za wydanie karty pobytu)
  4. Oczekiwanie na decyzję – minimalny czas rozpatrzenia wniosku to około trzy miesiące, ale w praktyce może się wydłużyć w zależności miejsca składania wniosku i obłożenia danego urzędu.
  5. Wydanie karty pobytu – po pozytywnej decyzji wojewody cudzoziemiec otrzymuje kartę pobytu, która stanowi potwierdzenie jego prawa do pracy i legalnego pobytu w Polsce.

Karta pobytu, w okresie w którym jest ważna, potwierdza tożsamość cudzoziemca oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Warto pamiętać, że ze względu na skomplikowaną procedurę i możliwość popełnienia błędów formalnych, zaleca się wcześniejsze przygotowanie dokumentów lub skorzystanie z pomocy specjalistów.

Praca w okresie oczekiwania na zezwolenie jednolite

Cudzoziemiec, który złożył kompletny i poprawny wniosek o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, może podjąć pracę w Polsce w okresie oczekiwania na decyzję tylko wtedy, gdy posiada ważny tytuł pobytowy (np. stempel potwierdzający złożenie wniosku o kartę pobytu czasowego) umożliwiający pracę oraz spełnia jeden z poniższych warunków:

  • Ma ważne zezwolenie na pracę.
  • Posiada ważne oświadczenie pracodawcy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji lub zarejestrowane przez właściwy powiatowy urząd pracy.
  • Bezpośrednio przed złożeniem wniosku wykonywał pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i ubiega się o zezwolenie jednolite w celu kontynuacji pracy u tego samego pracodawcy, na tym samym stanowisku, na podstawie umowy o pracę, przez co najmniej trzy miesiące.
  • Jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę.

Jak długo ważne jest zezwolenie i czy można je przedłużyć?

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę jest udzielane na czas określony, od 3 miesięcy do maksymalnie 3 lat.

Nie można przedłużyć istniejącego zezwolenia. Jeśli cudzoziemiec chce nadal legalnie pracować i przebywać w Polsce po upływie ważności obecnego zezwolenia, ma dwie opcje:

  1. Złożyć wniosek o nowe jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę przed upływem ważności dotychczasowego dokumentu.
  2. Opuścić Polskę przed zakończeniem okresu ważności zezwolenia.

Obowiązki cudzoziemca po uzyskaniu zezwolenia

  • W przypadku utraty pracy cudzoziemiec musi poinformować wojewodę który wydał zezwolenie o braku zatrudnienia. Ma na to 15 dni roboczych.
  • Jeśli planuje zmienić pracodawcę, stanowisko lub warunki pracy, musi wystąpić o nowe zezwolenie lub jego zmianę.

Zmiany, które nie wymagają aktualizacji zezwolenia

Niektóre zmiany w strukturze firmy lub warunkach pracy nie wymagają zgłaszania ich wojewodzie ani uzyskiwania nowego zezwolenia. Dotyczy to m.in.:

  • Zmiany nazwy lub formy prawnej firmy (np. spółka z o.o. przekształca się w spółkę akcyjną),
  • Przejęcia pracodawcy lub jego części przez inną firmę,
  • Zmiany stanowiska pracy przy zachowaniu tych samych obowiązków,
  • Zwiększenia wymiaru czasu pracy z proporcjonalnym zwiększeniem wynagrodzenia,
  • Zastąpienia umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia) umową o pracę.

Dzięki temu niektóre zmiany formalne w miejscu pracy nie powodują konieczności ponownego przechodzenia przez długotrwały proces administracyjny. Nadal jednak pracodawcy, którzy chcą zatrudnić obcokrajowca posiadającego zezwolenie jednolite wydane w związku z zatrudnieniem w innym przedsiębiorstwie, muszą zachować ostrożność przy weryfikacji dokumentów oraz pamiętać, że nowe miejsce pracy wymaga zgłoszenia we właściwym urzędzie wojewódzkim.

Podsumowanie

Jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę to wygodne rozwiązanie dla cudzoziemców chcących legalnie pracować w Polsce oraz dla pracodawców, którzy poszukują pracowników na dłużej niż 3 miesiące lub chcą zatrzymać członka swojego zespołu na dłużej. Proces uzyskania zezwolenia może być czasochłonny i wymaga znajomości przepisów, zwłaszcza w przypadku zmiany warunków zatrudnienia lub w czasie oczekiwania na decyzję.

Jeśli poszukujesz pracowników z zagranicy, ale skomplikowane procedury i formalności wydają Ci się przytłaczające, zaufaj ekspertom z Personnel Service. Pomożemy Ci znaleźć wykwalifikowanych pracowników i przeprowadzimy przez cały proces legalizacji ich zatrudnienia. Skontaktuj się z nami!

Категорії
Bez kategorii Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców

Paszport biometryczny — czym różni się od tego tradycyjnego?

W dobie globalizacji i rosnących wymagań w zakresie bezpieczeństwa narodowego paszporty biometryczne stały się standardem w wielu krajach. Taki dokument, poza potwierdzeniem tożsamości posiadacza, umożliwia przekraczanie granic w sposób znacznie łatwiejszy i bezpieczniejszy dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii. W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółowo, czym jest paszport biometryczny, jakie są jego zalety oraz czy i w jaki sposób wpływa na możliwość zatrudnienia cudzoziemców.

Czym jest paszport biometryczny i jak go rozpoznać?

Paszport biometryczny to nowoczesny dokument podróży, który poza danymi osobowymi zawiera elektronicznie zapisane dane biometryczne jego posiadacza.

Jednym z kluczowych elementów paszportu biometrycznego jest mikroprocesor RFID wbudowany w okładkę dokumentu. Przechowuje on dane biometryczne, takie jak odciski palców oraz zdjęcie twarzy, co pozwala na szybką i automatyczną identyfikację posiadacza dokumentu.

Każdy taki dokument biometryczny posiada specjalnie zapisaną strefę Machine Readable Zone (MRZ), która umożliwia szybkie skanowanie danych oraz identyfikację elektroniczną posiadacza dokumentu przez urzędnika granicznego.

Paszport biometryczny zawiera zaawansowane technologie zabezpieczające, w tym hologramy, mikrodruki oraz specjalne farby UV, co znacznie utrudnia jego podrobienie.

Paszport biometryczny a tradycyjny — jakie są między nimi różnice?

Zwykły paszport zawiera jedynie dane osobowe oraz zdjęcie, podczas gdy paszport biometryczny posiada mikroprocesor zapisujący dane biometryczne. Dzięki technologii RFID paszport biometryczny może być szybko skanowany, co przyspiesza odprawy graniczne.

W większości krajów dokument biometryczny ma taką samą ważność jak tradycyjny (np. 10 lat dla osób dorosłych, 5 lat dla dzieci). Koszt wyrobienia paszportu biometrycznego może być wyższy w krajach, gdzie obowiązują dwa typy paszportów. W Polsce od 28 sierpnia 2006 roku wszystkie wydawane paszporty są dokumentami biometrycznymi. Co więcej, do połowy 2009 roku zawierały one jedynie wizerunek twarzy, natomiast obecnie paszporty serii EA mają także zapisane odciski palców w chipie RFID.

Paszport biometryczny jest szerzej akceptowany na świecie i umożliwia bezwizowe podróże do większej liczby państw.

Zastosowanie paszportu biometrycznego — jakie korzyści daje?

Paszport biometryczny to nie tylko dokument podróży, ale także narzędzie ułatwiające identyfikację i podnoszące poziom bezpieczeństwa międzynarodowego. Jego zastosowanie przynosi wiele korzyści zarówno podróżnym, jak i instytucjom odpowiedzialnym za kontrolę graniczną. Wprowadzenie zaawansowanych technologii pozwala na skrócenie czasu odpraw, minimalizację ryzyka fałszerstw oraz uproszczenie procedur administracyjnych.

  • Przekraczanie granic – elektroniczna identyfikacja oraz automatyczna weryfikacja tożsamości pozwala na szybsze odprawy na lotniskach i przejściach granicznych, ograniczając konieczność ręcznej kontroli dokumentów.
  • Kontrola bezpieczeństwa – dane biometryczne zapisane w mikroprocesorze, takie jak odciski palców i zdjęcie twarzy, znacząco utrudniają wykorzystanie dokumentu przez osoby nieuprawnione, redukując ryzyko kradzieży tożsamości.
  • Identyfikacja posiadacza – biometria ułatwia szybkie i jednoznaczne potwierdzenie tożsamości w instytucjach finansowych czy urzędach.
  • Automatyczna weryfikacja na lotniskach – coraz więcej lotnisk korzysta z systemów e-bramek, które pozwalają na przejście przez kontrolę graniczną bez udziału strażnika, co przyspiesza procedurę odprawy i zmniejsza kolejki.

Paszport biometryczny a wiza — czy jest wymagana?

W zależności od kraju paszport biometryczny może umożliwiać podróżowanie bez konieczności ubiegania się o wizę. Każde państwo indywidualnie ustala listę krajów, których obywatele mogą korzystać z ruchu bezwizowego. Na przykład posiadacze paszportów biometrycznych z krajów Unii Europejskiej mogą swobodnie podróżować w obrębie strefy Schengen, podczas gdy obywatele Ukrainy od 2017 roku mogą korzystać z ruchu bezwizowego do UE, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań.

Choć paszport biometryczny znacząco ułatwia podróże międzynarodowe, nie oznacza on automatycznego zwolnienia z obowiązku posiadania wizy. Wiza jest wymagana w następujących przypadkach:

  • Gdy dany kraj nie ma umowy o ruchu bezwizowym z państwem wydającym paszport biometryczny.
  • Przy planowaniu pobytu dłuższego niż przewidziany w ramach ruchu bezwizowego (np. pobyt dłuższy niż 90 dni w ciągu 180 dni w strefie Schengen).

W przypadku Polski lista krajów uprawnionych do ruchu bezwizowego obejmuje m.in.:

  • Albanię
  • Bośnię i Hercegowinę
  • Czarnogórę
  • Gruzję
  • Macedonię Północną
  • Mołdawię
  • Serbię

Dla obywateli tych państw ruch bezwizowy umożliwia pobyt na terenie Polski oraz innych krajów strefy Schengen przez okres 90 dni w ciągu każdych kolejnych 180 dni. W przypadku planowania pobytu dłuższego lub podjęcia pracy, konieczne jest uzyskanie odpowiednich zezwoleń.

Obcokrajowcy wjeżdżający do Polski w ramach ruchu bezwizowego mogą podjąć zatrudnienie wyłącznie po spełnieniu dodatkowych wymagań formalnych – zarejestrowanego oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi w powiatowym urzędzie pracy lub uzyskanego zezwolenie na pracę.

Znaczenie ważnego paszportu biometrycznego dla obywateli Ukrainy

Od 11 czerwca 2017 roku, na mocy porozumienia o ruchu bezwizowym, obywatele Ukrainy mogą przebywać w krajach UE, w tym w Polsce, przez maksymalnie 90 dni w okresie 180 dni, bez konieczności uzyskiwania wizy. Aby jednak skorzystać z tego przywileju, muszą posiadać ważny paszport biometryczny, który pozwala na szybką i bezproblemową weryfikację tożsamości na przejściach granicznych.

W praktyce oznacza to, że obywatele Ukrainy mogą swobodnie przekraczać granice, ale muszą także spełnić określone warunki, takie jak posiadanie środków finansowych na pobyt, ubezpieczenia zdrowotnego oraz określonego celu podróży.

Paszport biometryczny do lutego 2022 roku, a więc do wybuchu wojny w Ukrainie, odgrywał kluczową rolę w podróżach obywateli Ukrainy do krajów Unii Europejskiej.

Zatrudnienie w Polsce i wymogi formalne

Dla obywateli Ukrainy paszport biometryczny był dotychczas także istotny w kontekście podejmowania pracy w Polsce. Chociaż samo posiadanie paszportu biometrycznego upoważnia do wjazdu i krótkiego pobytu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, to do podjęcia legalnej pracy wymagane było spełnienie dodatkowych formalności (m.in. pracodawcy musieli zarejestrować w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi lub uzyskać zezwolenie na pracę)

Aktualne regulacje i wyjątki

Ze względu na sytuację geopolityczną i obowiązujące specustawy, rząd Polski wprowadził ułatwienia dla obywateli Ukrainy w zakresie pobytu i pracy. Osoby przybywające do Polski w związku z trwającym konfliktem mogą korzystać z uproszczonych procedur legalizacyjnych, co pozwala na dłuższy i bezpieczny pobyt w kraju.

Zatrudnienie pracownika z Ukrainy i innych krajów a posiadanie paszportu biometrycznego

Zatrudnianie pracowników z Ukrainy oraz innych krajów nienależących do Unii Europejskiej wiąże się z szeregiem obowiązków prawnych i administracyjnych, których znajomość i przestrzeganie są niezbędne dla zapewnienia legalności zatrudnienia. Posiadanie dokumentu biometrycznego przez kandydatów spoza UE może ułatwić proces legalizacji ich pobytu i pracy w Polsce, ale wiąże się z określonymi procedurami i regulacjami i nie oznacza, że można zatrudnić ich bez spełnienia dodatkowych formalności.

Aspekty prawne zatrudnienia

Pracodawca, który chce zatrudnić cudzoziemca spoza Unii Europejskiej, musi uzyskać odpowiednie zezwolenie na pracę. Istnieje kilka rodzajów zezwoleń, w tym:

  1. Zezwolenie na pracę – wydawane przez wojewodę, wymagane w przypadku, gdy cudzoziemiec nie jest obywatelem kraju, z którym Polska posiada umowę o ułatwieniach w zakresie pracy.
  2. Zezwolenie na pracę sezonową – dla cudzoziemców podejmujących pracę w rolnictwie, ogrodnictwie lub turystyce, na określony czas.
  3. Oświadczenie o powierzeniu pracy – wydawane w przypadku zatrudnienia osób w ramach tzw. procedury uproszczonej.

Terminy i dokumentacja

Terminy składania wniosków o zezwolenie na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy oraz związane z tym procedury są z góry określone przez prawo. Jednakże, zarówno w przypadku oświadczeń, jak i zezwoleń, niezbędne jest otrzymanie dokumentu jeszcze przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi.

Obliczanie okresów legalnego pobytu

Każdy pracownik z Ukrainy lub innego kraju spoza UE, który został zatrudniony w Polsce musi posiadać dwa zarówno dokument legalizujący jego pobyt w kraju, jak i pracę. Prawo polskie reguluje, jak długo cudzoziemiec może przebywać w Polsce na podstawie wizy, karty pobytu czasowego czy dokumentu biometrycznego. Cudzoziemcy muszą przestrzegać przepisów dotyczących limitów czasowych, w przeciwnym razie mogą zostać ukarani za nielegalny pobyt, a bez legalnego pobytu w Polsce, także pracodawca nie może powierzać im pracy w sposób zgodny z prawem.

Zasada 90 dni w ciągu 180 dni: Cudzoziemcy, którzy przyjeżdżają do Polski na podstawie ruchu bezwizowego mogą przebywać w Polsce maksymalnie 90 dni w ciągu 180 dni. Liczba dni pobytu w Polsce jest liczona od dnia wjazdu na terytorium Polski. Aby dokładnie obliczyć dni pobytu cudzoziemca w ramach ruchu bezwizowego, warto regularnie monitorować daty wjazdów i wyjazdów.

Obowiązki pracodawcy lub agencji zatrudnienia

Zatrudniając cudzoziemców, pracodawcy oraz agencje zatrudnienia mają obowiązek przestrzegania szeregu przepisów, mających na celu zapewnienie legalności zatrudnienia oraz ochrony praw pracowników.

Weryfikacja dokumentów

Pracodawcy mają obowiązek weryfikacji wszystkich dokumentów, które cudzoziemiec przedkłada przed rozpoczęciem pracy. Weryfikacja ta obejmuje sprawdzenie ważności paszportu biometrycznego oraz innych dokumentów potwierdzających legalność pobytu i pracy, takich jak wiza, zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu pracy. Pracodawca musi upewnić się, że cudzoziemiec nie tylko posiada odpowiednie dokumenty, ale także że są one aktualne i ważne przez cały okres zatrudnienia.

Monitoring terminów

Ważnym obowiązkiem pracodawcy jest monitorowanie terminów związanych z legalnością pobytu i pracy cudzoziemca. W przypadku, gdy cudzoziemiec posiada zezwolenie na pracę lub paszport biometryczny z ograniczonym terminem pobytu, pracodawca powinien regularnie sprawdzać, czy dokumenty te są ważne oraz czy nie zbliża się termin ich wygaśnięcia. Zatrudnienie cudzoziemca bez aktualnych dokumentów może prowadzić do konsekwencji prawnych zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika.

Procedura wyrabiania paszportu biometrycznego — jak wygląda i kto jest za nią odpowiedzialny?

Aby uzyskać paszport biometryczny, należy złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie, który jest odpowiedzialny za wydanie paszportów. Procedura ta obejmuje kilka podstawowych dokumentów i formalności:

  • Wniosek o wydanie paszportu biometrycznego – dokument, który należy wypełnić i złożyć w odpowiednim punkcie, takim jak punkt paszportowy w urzędzie wojewódzkim lub w odpowiedniej placówce konsularnej.
  • Dowód osobisty lub inny dokument tożsamości – w celu potwierdzenia tożsamości osoby składającej wniosek.
  • Akt urodzenia – może być wymagany w przypadku, gdy osoba nie posiada dowodu osobistego, lub w przypadku wniosków o paszport dla dzieci.
  • Opłata skarbowa – w przypadku wniosku o paszport biometryczny należy uiścić opłatę, której wysokość może się różnić w zależności od kraju i rodzaju paszportu.

Zdjęcie biometryczne — wymogi

W procesie wyrabiania paszportu biometrycznego jednym z kluczowych elementów jest dostarczenie odpowiedniego zdjęcia biometrycznego. Musi ono spełniać określone wymagania techniczne, by zostało zaakceptowane przez urzędników. Do głównych wymogów należą:

  • Wysoka jakość – zdjęcie powinno być wyraźne, z zachowaniem odpowiednich kontrastów i ostrości.
  • Tło – neutralne, jasne tło (najczęściej białe lub jasnoszare).
  • Wielkość twarzy – twarz powinna zajmować od 70% do 80% zdjęcia, a głowa powinna być umieszczona na środku.
  • Oczy – osoba na zdjęciu powinna patrzeć bezpośrednio w obiektyw aparatu, z otwartymi oczami i bez okularów przeciwsłonecznych.
  • Brak innych przedmiotów – na zdjęciu nie powinno być żadnych innych elementów, takich jak biżuteria czy nakrycia głowy (chyba że wynika to z powodów religijnych lub medycznych).
  • Wyraz twarzy – zdjęcie powinno przedstawiać osobę z neutralnym wyrazem twarzy (brak uśmiechu, zamknięte usta, brak grymasów).

Proces pobierania odcisków palców

Paszport biometryczny zawiera również dane biometryczne w postaci odcisków palców. Proces ten odbywa się w momencie składania wniosku. W trakcie składania wniosku w punkcie paszportowym urzędnik wykonuje procedurę pobrania odcisków palców. Proces jest prosty i bezbolesny – palec kładzie się na specjalnym urządzeniu skanującym, które cyfrowo rejestruje odciski. Dzieci poniżej 12. roku życia są zwolnione z obowiązku pobierania odcisków palców.

Terminy i opłaty

Czas oczekiwania na paszport biometryczny oraz opłaty z nim związane zależą od kraju, w którym składany jest wniosek. Standardowy czas oczekiwania na wydanie paszportu biometrycznego wynosi zazwyczaj od 2 do 4 tygodni, w zależności od obciążenia urzędów paszportowych. W Polsce standardowa opłata za otrzymanie paszportu biometrycznego wynosi około 140 zł.

Proces zatrudnienia pracowników spoza Polski i ich dokumentacji — kiedy skorzystać ze wsparcia agencji pracy?

Zatrudnienie pracowników spoza Polski wiąże się z koniecznością spełnienia określonych wymagań prawnych i administracyjnych. W zależności od kraju pochodzenia pracownika, proces ten może być skomplikowany, zwłaszcza w kontekście uzyskiwania odpowiednich dokumentów, takich jak wizy czy zezwolenia na pracę.

Kiedy warto skorzystać z pomocy agencji pracy?

Agencje pracy, szczególnie te specjalizujące się w zatrudnianiu cudzoziemców, mogą okazać się pomocne w wielu aspektach procesu zatrudnienia:

  • Weryfikacja dokumentów – agencje pracy zajmują się kontrolą i weryfikowaniem dokumentów cudzoziemców, co pozwala uniknąć problemów związanych z nielegalnym pobytem lub zatrudnieniem.
  • Pomoc przy uzyskaniu zezwoleń na pracę – pracownicy agencji pomagają w uzyskaniu odpowiednich zezwoleń na pracę lub wiz, które są wymagane, aby cudzoziemiec mógł legalnie podjąć pracę w Polsce.
  • Szkolenia i doradztwo – agencje mogą przeprowadzać szkolenia dla pracowników, informując ich o prawach i obowiązkach w Polsce, a także pomagając im w adaptacji do nowych warunków pracy.
  • Monitorowanie dokumentacji – agencje zajmują się również monitorowaniem terminów ważności dokumentów, takich jak wizy czy zezwolenia na pracę, oraz pomagają w ich przedłużaniu.

Skorzystanie z usług agencji pracy, takich jak Personnel Service, może znacząco uprościć cały proces zatrudnienia cudzoziemca, zapewniając kompleksową pomoc w zakresie weryfikacji dokumentów, uzyskiwania zezwoleń na pracę, a także monitorowania terminów ważności dokumentów. Jeśli chcesz uniknąć problemów związanych z nielegalnym zatrudnieniem lub błędami w dokumentacji, skontaktuj się z naszym zespołem. Pomożemy Ci przejść przez wszystkie formalności sprawnie i bezpiecznie.

Категорії
Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców

Rozliczenie PIT-11 dla cudzoziemców pracujących w Polsce

Styczeń to kluczowy miesiąc dla pracodawców w Polsce. Mają oni obowiązek dostarczenia odpowiednich deklaracji podatkowych do urzędów skarbowych. W przypadku pracowników z Polski wystawienie PIT-11 jest standardową procedurą. Jednak zatrudniając cudzoziemców, szczególnie tych, którzy nie przebywają na stałe w Polsce, pojawiają się dodatkowe pytania dotyczące prawidłowego rozliczenia. Jakie deklaracje roczne należy wystawić cudzoziemcom zatrudnionym na oświadczeniu o powierzeniu pracy lub na podstawie zezwolenia na pracę?

Obowiązki podatkowe cudzoziemców w Polsce

Każda osoba osiągająca dochody na terytorium Polski podlega przepisom polskiego prawa podatkowego. Dotyczy to zarówno Polaków, jak i obcokrajowców. Ci ostatni mogą również korzystać z ulg oraz odliczeń podatkowych, na takich zasadach jak obywatele polscy, o ile spełniają określone wymogi ustawowe.

Rezydencja podatkowa – kluczowy element rozliczenia

Pierwszym krokiem w rozliczaniu cudzoziemca jest ustalenie jego rezydencji podatkowej. Określa ona, w którym kraju jako pierwszym, powinien być odprowadzany podatek od dochodu.

Rezydentem podatkowym w Polsce jest osoba, która:

  • przebywa w Polsce ponad 183 dni w roku podatkowym lub
  • posiada w Polsce centrum interesów osobistych, życiowych i gospodarczych.

Rezydenci podatkowi podlegają tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, obejmującemu całość dochodów (zarówno krajowych, jak i zagranicznych). Nierezydenci podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, obejmującemu jedynie dochody osiągnięte na terenie Polski.

Warto zauważyć, że zmiana rezydencji podatkowej w trakcie roku jest możliwa w przypadku zmiany ośrodka interesów życiowych lub po przekroczeniu 183 dni pobytu w Polsce. W takich przypadkach płatnik musi dostosować sposób rozliczenia podatnika, co wymaga uwzględnienia dwóch różnych metod opodatkowania w jednym roku podatkowym.

Dokumenty podatkowe dla cudzoziemców

  1. PIT-11
    • Wystawiany dla rezydentów podatkowych oraz cudzoziemców zatrudnionych na umowach o pracę, niezależnie od rezydencji podatkowej.
    • W przypadku zmiany rezydencji podatkowej w trakcie roku, na końcu roku należy wystawić jeden PIT-11 obejmujący całość dochodów.
  2. IFT-1/IFT-1R
    • Wystawiany dla nierezydentów osiągających przychody z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
    • Deklaracja IFT-1R jest sporządzana na koniec roku podatkowego, natomiast IFT-1 może być wydany na wniosek podatnika w ciągu 14 dni.

Zasady opodatkowania cudzoziemców

Cudzoziemcy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę są zawsze rozliczani na zasadach ogólnych, niezależnie od statusu rezydencji podatkowej. Pracodawca wystawia dla nich PIT-11.

W przypadku umowy zlecenia, nierezydent podatkowy rozliczany jest zryczałtowanym podatkiem w wysokości 20% (informacja IFT-1R), natomiast w przypadku rezydentów odprowadzane są zaliczki na podatek dochodowy (deklaracja PIT-11).

Jeśli dochody cudzoziemca pochodzą z działalności wykonywanej osobiście, takiej jak umowy o dzieło czy umowy zlecenia, cudzoziemiec będący nierezydentem może być opodatkowany ryczałtem w wysokości 20%. Jednak jeżeli dochody te są opodatkowane w jego kraju zamieszkania, powinien on dostarczyć dokumenty potwierdzające zapłatę podatku, aby uniknąć podwójnego opodatkowania (certyfikat rezydencji podatkowej).

Numer identyfikacyjny podatnika

Od 1 czerwca 2021 r. cudzoziemcy są zobowiązani do posiadania numeru PESEL dla celów podatkowych. Wprowadzenie zastępczych numerów, takich jak 9999999999, nie jest już możliwe. Pracodawca powinien wcześniej poinformować pracownika o konieczności uzyskania numeru PESEL. Obcokrajowiec może go uzyskać meldując się czasowo na terenie RP lub składając wniosek o wydanie numeru PESEL w urzędzie gminy.

Bez numeru PESEL pracodawca nie może wystawić wymaganych dokumentów podatkowych. Warto podkreślić, że numer PESEL umożliwia szybsze i bardziej precyzyjne przetwarzanie danych podatkowych przez organy skarbowe, co wpływa na efektywność całego procesu.

Ważne terminy

PIT-11

Pracodawca (płatnik) powinien przekazać dokument do urzędu skarbowego: do 31 stycznia 2025 r. (wyłącznie elektronicznie). PIT-11 należy także dostarczyć pracownikowi (za potwierdzeniem odbioru) w formie elektronicznej lub papierowej. Termin przekazania dokumentu pracownikowi ubiega 28 lutego 2025 r.

Złożenie deklaracji PIT-11 po terminie jest wykroczeniem skarbowym, za które grozi kara grzywny.

IFT-1R:

Należy złożyć do urzędu skarbowego oraz przekazać podatnikowi do 28 lutego 2025 r.

Podsumowanie

Prawidłowe rozliczenie podatkowe cudzoziemców zatrudnionych w Polsce wymaga znajomości przepisów oraz ich odpowiedniej interpretacji. Pracodawcy powinni dokładnie analizować sytuację każdego pracownika i zapewnić zgodność z obowiązującymi regulacjami. Terminowe i zgodne z przepisami dostarczenie deklaracji podatkowych jest kluczowe dla uniknięcia kar finansowych, ale też świadczy o poszanowaniu dla pracowników i korzystnie wpływa na employer branding.

Категорії
Prawo i Kodeks Pracy Rynek pracy Zatrudnianie cudzoziemców

Jak legalnie zatrudnić studenta z zagranicy? Przepisy i korzyści.

W latach 2020/2021 – 2022/2023 liczba studentów zagranicznych w Polsce wzrosła o ponad 20 tys., czyli o ponad 24%. Wielu z nich decyduje się na łączenie nauki z pracą zarobkową, m.in. w takich sektorach jak logistyka, gastronomia czy produkcja. To świetna okazja zarówno dla młodych na podreperowanie finansów, jak i dla pracodawców na wsparcie kadrowe w sezonach cechujących się zwiększonym zapotrzebowaniem na pracowników.

Zatrudnienie studentów wiąże się z wieloma korzyściami, bo oznacza nie tylko zmniejszenie formalności związanych z zatrudnieniem obcokrajowca, ale też realne oszczędności finansowe dla firmy. Jednakże wymaga również znajomości przepisów oraz świadomości formalności związanych z legalizacją pracy pochodzących z zagranicy studentów. Pracodawca musi zadbać o zgodność zatrudnienia z obowiązującym prawem, co obejmuje weryfikację rodzaju odbywanych studiów oraz legalności pobyt w Polsce.

Czy studenci zagraniczni potrzebują pozwolenia na pracę w Polsce?

Obywatele państw trzecich, aby legalnie pracować w Polsce, zwykle muszą posiadać zezwolenie na pracę oraz dokument legalizujący ich pobyt. Od tej reguły są jednak wyjątki.

W myśl polskich regulacji prawnych, studenci studiów stacjonarnych mogą być zatrudniani bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Taką możliwość zapisano w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 21 kwietnia 2015 roku w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Jest to istotne ułatwienie, gdyż zwalnia pracodawcę i studenta z dodatkowych, często długotrwałych formalności oraz przyspiesza możliwość podjęcia pracy.

W przypadku studiów stacjonarnych student ma prawo do zatrudnienia bez zezwolenia na pracę, o ile posiada status studenta przez cały okres pracy. Rodzaj uczelni – publiczna lub niepubliczna – nie ma w tym przypadku znaczenia.

Dla studentów studiów niestacjonarnych (zaocznych lub eksternistycznych) pracodawca musi uzyskać zezwolenie na pracę, jeszcze przed podjęciem przez niego zatrudnienia. Wyjątek stanowią studenci pochodzący z krajów Unii Europejskiej – w tym przypadku dodatkowe zezwolenie nie jest potrzebne.

Wymogi formalne przy zatrudnieniu studenta z zagranicy.

Aby pracodawca mógł zatrudnić studenta z zagranicy, musi zweryfikować dokumenty potwierdzające posiadanie statusu studenta oraz legalność pobytu w Polsce kandydata. Powinien m.in. sprawdzić:

Legitymację studencką – potwierdza ona status studenta. Jej kopię warto w dokumentacji pracowniczej.

Zaświadczenie z uczelni o statusie studenta studiów stacjonarnych – dokument potwierdzająca tryb studiów oraz posiadany status studenta. Ważne jest, aby zaświadczenie cyklicznie aktualizować (m.in. co semestr).

Dokumenty pobytowe – student powinien posiadać ważną wizę, kartę pobytu lub być obywatelem kraju objętego ruchem bezwizowym.

Obowiązki pracodawcy podczas zatrudnienia.

Pracodawca ma obowiązek regularnej weryfikacji statusu studenta, aby mieć pewność, że pracownik spełnia kryteria zwolnienia z wymogu posiadania zezwolenia na pracę. Jeśli student zakończy naukę lub zmieni tryb studiów na niestacjonarne, pracodawca jest zobowiązany uzyskać dla niego zezwolenie na pracę. Zaniedbanie tej kwestii może skutkować karą grzywny.

Zatrudnienie cudzoziemców – absolwentów polskich uczelni.

Po ukończeniu studiów stacjonarnych w Polsce, absolwent z zagranicy również może pracować bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Warto mieć na uwadze, że status absolwenta daje pracodawcy swobodę zatrudnienia bez dodatkowych formalności, co sprawia, że młodzi absolwenci stają się atrakcyjnymi kandydatami na rynku pracy.

Zatrudnianie studentów z Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Studenci z krajów UE lub EOG mają prawo pracować w Polsce bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Ich zatrudnienie odbywa się na takich samych zasadach jak zatrudnienie Polaków. Jedyne formalności, które ich obowiązują, dotyczą rejestracji pobytu po trzech miesiącach w urzędzie wojewódzkim.

Podsumowanie

Zatrudnianie zagranicznych studentów to szybki sposób na rozwiązanie braków kadrowych, szczególnie w wysokim sezonie. Studenci chętnie podejmują się prac dorywczych i sezonowych. To także znaczna oszczędność kosztów – za studentów do 26 r.ż. nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne. Warto jednak zaznaczyć, że tylko znajomość przepisów oraz odpowiednia organizacja dokumentacji pozwala na efektywne i zgodne z prawem zatrudnienie, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorstwa.

______________________________________________________

Szukasz pracowników do pracy od zaraz?

Skontaktuj się z nami.

Категорії
Prawo i Kodeks Pracy Zatrudnianie cudzoziemców

Oświadczenie o powierzeniu pracy. Kogo dotyczy i na czym polega procedura uproszczona?

15 października 2024 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia dokumentu „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030”. Zgodnie z jej zapisami utrzymana zostanie tzw. procedura oświadczeniowa dla obcokrajowców z pięciu wybranych kierunków migracyjnych.

Na czym polega procedura uproszczona? W jaki sposób ułatwia ona legalne zatrudnienie cudzoziemców w Polsce? Jakich kierunków dotyczy?

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy – co to jest?

Co do zasady, aby legalnie zatrudniać obcokrajowców z państw trzecich w Polsce konieczne jest uzyskanie zezwolenia na wykonywanie pracy. Przepisy przewidują jednak odstępstwo od tej reguły, czyli zatrudnienie w trybie uproszczonym. Takie rozwiązanie zawarte jest w § 1 pkt 20 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.


Procedura uproszczona to mechanizm, który pozwala na legalne zatrudnienie cudzoziemców na podstawie złożenia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy bez konieczności ubiegania się o pełne zezwolenie na pracę.


Zatrudnienie cudzoziemca w trybie uproszczonym możliwe jest zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i zlecenia czy umowy o dzieło.

Zatrudnienie cudzoziemca na podstawie oświadczenia – kogo dotyczy?

Procedura uproszczona dotyczy wyłącznie obywateli wybranych krajów wskazanych w rozporządzeniu, tj. Ukrainy, Białorusi, Gruzji, Armenii i Mołdawii.

W nowej strategii migracyjnej rząd zapowiedział, że lista kierunków objętych procedurą oświadczeniową będzie podlegała weryfikacji. Oznacza to, że lista państw, z których kandydaci będą zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę może ulec modyfikacji.


W październiku 2022 r. z katalogu państw, których obywatele mogą wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń wykreślona została Federacja Rosyjska. Oznacza to, że pracodawcy zatrudniający obywateli Rosji nie mogą już korzystać z tej formy legalizacji pracy obcokrajowca.


Aby móc skorzystać z zatrudnienia obcokrajowca w ramach procedury uproszczonej muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

  • Cudzoziemiec musi być obywatelem jednego ze wspomnianych już wyżej krajów (Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii lub Ukrainy)
  • Okres zatrudnienia nie może przekraczać 24 miesięcy
  • Wykonywana praca nie ma charakteru pracy sezonowej
  • Dzień rozpoczęcia zatrudnienia przypada nie później niż za 6 miesięcy od daty złożenia oświadczenia
  • Wysokość wynagrodzenia obcokrajowca nie może być niższa niż pracowników wykonujących porównywalne obowiązki lub zatrudnionych na podobnym stanowisku

Procedura uproszona krok po kroku

1. Złożenie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi

Pracodawca, który zamierza zatrudnić cudzoziemca, musi złożyć oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy. Można to zrobić osobiście, przez pełnomocnika, pocztą lub online przez portal praca.gov.pl.

Do wniosku należy dołączyć:

  • Wypełniony druk oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.
  • Oświadczenie o niekaralności pracodawcy.
  • Kopia dokumentu tożsamości cudzoziemca (wszystkie zapisane strony w paszporcie)
  • Dowód wniesienia opłaty za złożenie oświadczenia.
  • Pełnomocnictwo i potwierdzenie opłaty skarbowej za pełnomocnictwo (jeśli wniosek składany jest przez pełnomocnika).

2. Weryfikacja dokumentów przez urząd pracy

3. Wpisanie oświadczenia do ewidencji i odbiór oświadczenia

Po pozytywnej weryfikacji urząd pracy wpisuje oświadczenie do ewidencji, a pracodawca otrzymuje potwierdzenie wpisu z pieczątką urzędu (lub elektronicznie). Oświadczenie można odebrać osobiście, przez pełnomocnika lub pocztą, w zależności od wybranej opcji podczas składania wniosku. Oświadczenie w formie elektronicznej może być przesłane na konto pracodawcy lub pełnomocnika w portalu praca.gov.pl.

Praca cudzoziemca jest legalna przez okres wskazany w oświadczeniu.


Powiatowy urząd pracy, wpisując oświadczenie do ewidencji, może określić późniejszy dzień rozpoczęcia pracy, niż wskazany w oświadczeniu przez pracodawcę.


Obowiązki pracodawcy zatrudniającego obcokrajowca na oświadczeniu

Mimo iż zatrudnienie pracownika z zagranicy na podstawie oświadczenia jest znacznie prostsze i szybsze niż w przypadku zezwolenia na pracę, należy pamiętać, że na pracodawcy nadal ciąży obowiązek weryfikacji czy cudzoziemiec posiada ważny status pobytowy uprawniający go do przebywania i podejmowania zatrudnienia w Polsce.


Podjęcie pracy przez cudzoziemca wyklucza w szczególności wiza wydana w celu turystycznym.


Do obowiązków pracodawcy związanych z zatrudnieniem cudzoziemców w ramach procedury uproszczonej należy także:

  • Powiadomienie powiatowego urzędu pracy o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez obcokrajowca w terminie 7 dni od planowej daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu
  • Zawarcie z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej w języku dla niego zrozumiałym oraz zgodnej z warunkami wpisanymi w oświadczeniu
  • Przechowywanie m.in. kopii dokumentów pobytowych obcokrajowca

Brak powiadomienia urzędu o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca zagrożony jest karą grzywny.


Zmiana warunków zatrudnienia cudzoziemca

Zdarza się, że w trakcie zatrudnienia zmianie ulegają warunki pracy obcokrajowca. Czy w takiej sytuacji konieczne jest występowanie przez pracodawcę o nowy wpis do ewidencji oświadczeń? Co do zasady tak. Zmiana warunków pracy lub/i pracodawcy wymaga uzyskania dla cudzoziemca nowego oświadczenia. Od tej reguły istnieją jednak wyjątki.

Wpis nowego oświadczenia do ewidencji nie jest wymagany, jeżeli:

  1. nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, nazwy lub formy prawnej pracodawcy lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
  2. pracodawca i cudzoziemiec zawarli umowę o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej;
  3. cudzoziemiec jest pracownikiem tymczasowym, skierowanym przez pracodawcę do innego pracodawcy użytkownika, niż określony w oświadczeniu, jeżeli dane dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi określone w oświadczeniu, z wyjątkiem miejsca wykonywania pracy, nie uległy zmianie;
  4. cudzoziemiec otrzymuje wynagrodzenie wyższe, niż to widniejące w oświadczeniu;

Ile kosztuje oświadczenie dla cudzoziemca?

Koszt oświadczenia o powierzeniu pracy pokrywa pracodawca jeszcze przed złożeniem oświadczenia. Obecnie opłata wynosi 100 zł. Dowód wpłaty należy dołączyć do wniosku o wpisanie oświadczenia do ewidencji oświadczeń.

Opłata ta, co do zasady, nie podlega zwrotowi.

Jaki jest czas oczekiwania na wpis do ewidencji oświadczeń?

Jeśli pracodawca złożył kompletny wniosek o wpis do ewidencji oświadczeń, a sprawa nie wymaga postępowania wyjaśniającego, to powiatowy urząd pracy ma 7 dni roboczych na rozpatrzenie oświadczenia.

Procedura uproszczona a wizy dla pracowników z zagranicy.

Warto pamiętać, że w przypadku cudzoziemców, którzy nie przebywają jeszcze w Polsce otrzymanie oświadczenia o powierzeniu pracy jest dopiero pierwszym krokiem w drodze do zatrudnienia. W przypadku obcokrajowców, którzy nie mogą wjechać do naszego kraju w ramach ruchu bezwizowego lub, mimo tej możliwości, decydują się na złożenie wniosku o wizę pracowniczą, konieczne jest wysłanie oryginału wpisanego do ewidencji oświadczenia do kandydata. Stanowi ono bowiem podstawę do ubiegania się w kraju jego stałego pobytu o wydanie wizy w celu wykonywania pracy.

Konsul zwykle wydaje wizę, jeżeli planowany czas zatrudnienia wskazany w oświadczeniu wynosi co najmniej 91 dni.

Przy składaniu oświadczenia należy przyjąć więc nieco późniejszy czas rozpoczęcia pracy, tak aby cudzoziemiec miał czas na uzyskanie wizy w kraju pochodzenia.

Zalety korzystania z procedury uproszczonej

Największą zaletą procedury oświadczeniowej jest jej szybkość. W odróżnieniu od zezwolenia na pracę, w przypadku procedury uproszczonej nie jest wymagane przeprowadzenie testu rynku pracy. Sam proces wpisania oświadczenia do ewidencji zwykle zajmuje do 7 dni.  Dzięki temu możliwe jest szybkie zaspokojenie potrzeb kadrowych, zwłaszcza w branżach o wysokim zapotrzebowaniu na pracowników.

Chcesz zatrudnić obcokrajowców, ale nie masz czasu zajmować się kwestiami formalnymi?

Rozważasz rekrutacje pracowników na czas wysokiego sezonu, ale wiesz, że na lokalnym rynku może być trudno ich pozyskać?

Skontaktuj się z nami i sprawdź jak możemy Ci pomóc.

Категорії
Bez kategorii Praca Tymczasowa Prawo i Kodeks Pracy Rynek pracy

Płaca minimalna a praca tymczasowa. Ile zarobią pracownicy tymczasowi w 2025 r.?

Płacy minimalnej została wprowadzona w Polsce po raz pierwszy w 1956 roku. Jej rola oraz sposób ustalania przez lata ulegał zmianom. Obecnie funkcjonujące rozwiązanie oparte jest o ustawę o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z dnia 10 października 2002 roku.

Systematyczne podnoszenie poziomu płacy minimalnej ma być odpowiedzią na rosnące koszty życia, stąd też przy wyznaczaniu nowej kwoty pensji minimalnej brana jest pod uwagę m.in. prognozowana inflacja.

W 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło dwukrotnie – 1 stycznia i 1 lipca. W przyszłym roku płaca minimalna ma wzrosnąć tylko raz.

4666 zł brutto. Ile to netto?

Od przyszłego roku pracownicy zatrudnieni na pensji minimalnej zarobią więcej. Płaca minimalna od 1 stycznia 2025 r. wyniesie 4666 zł brutto miesięcznie, a w przypadku stawki godzinowej pracodawca nie może zapłacić mniej niż 30,50 zł brutto. To więcej niż zakładała pierwotna propozycja rządzących.

Pensja minimalna, zarówno wyrażona w wartości miesięcznej, jak i godzinowej, jest kwotą brutto. Należy więc od niej odjąć obowiązkowe składki na świadczenia społeczne oraz podatek PIT.

Pracownik, od 1 stycznia 2025 r. otrzyma więc o 249,39 zł netto więcej każdego miesiąca, co w skali roku daje blisko 3000 zł.

Płaca minimalna a koszt pracodawcy.

Wzrost płacy minimalnej ma bezpośredni wpływ na koszty ponoszone przez pracodawców. I to nie tylko te dotyczące podstawy wynagrodzenia, bo wraz ze wzrostem pensji minimalnej rosną także kwoty zależnych od niej świadczeń, czyli m.in. dodatku za pracę w nocy, czy wynagrodzenia za przestój.

Agata Moroz, Dyrektor HR Personnel Service zwraca uwagę na jeszcze jedną, istotną kwestię:

„Podwyżka płacy minimalnej z jednej strony wymusza na pracodawcach podnoszenie wynagrodzenia osobom najmniej zarabiającym, z drugiej zaś może doprowadzić do spłaszczania struktury płacowej w firmach i spadku motywacji do pracy wśród kadry średniego szczebla. Zdecydowanie jest to zjawisko niekorzystne  z punktu widzenia zarówno pracodawcy, jak i najlepiej wykwalifikowanych pracowników stanowiących cenne aktywa przedsiębiorstwa.”

Płaca minimalna pracowników tymczasowych

Wzrost płacy minimalnej wpływa bezpośrednio na wszystkie formy zatrudnienia, w tym pracę tymczasową. Zgodnie z ustawą o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, nie mogą być oni zatrudniani na warunkach mniej korzystnych niż pracownicy zatrudnieni bezpośrednio przez przedsiębiorstwo na takich samych lub podobnym stanowisku.

Agencja pracy tymczasowej, która kieruje pracowników leasingowych do wykonywania pracy w firmie tzw. Pracodawcy Użytkownika, musi przestrzegać regulacji zawartych w Rozporządzeniu Rady Ministrów o wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że pracownik tymczasowy od 1 stycznia 2025r. nie może zarabiać mniej niż 4666 zł miesięcznie (przy założeniu pełnego etatu) lub 30,50 zł za godzinę pracy.

Warto zauważyć, że płaca minimalna jest regulacją prawną, której nie można ominąć, co oznacza, że każdy pracodawca – w tym agencje pracy tymczasowej – musi dostosować swoje wynagrodzenia do obowiązujących przepisów.

Категорії
Bez kategorii Prawo i Kodeks Pracy

Zwolnienie grupowe czy indywidualne rozwiązania stosunku pracy? Różnice, zasady, koszty.

Ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników popularnie zwana jest „ustawą o zwolnieniach grupowych”. Jednakże warto pamiętać, że zawarte w niej regulacje dotyczą także sytuacji, w których pracodawca rozwiązuje z pracownikiem umowę w ramach zwolnienia indywidualnego.

Kiedy mówimy o zwolnieniu indywidualnym z przyczyn nieleżących po stronie pracownika? Z jakimi obowiązkami i kosztami wiąże się ono dla pracodawcy? O czym trzeba pamiętać podejmując decyzję o zwolnieniu pracownika lub pracowników w tym trybie?

Zwolnienia indywidualne z przyczyn niedotyczących pracowników

Zdarza się, że pracodawca zmuszony jest do redukcji konkretnego etatu lub etatów w odniesieniu do większej liczby pracowników. Nie zawsze jednak takie zwolnienia, nawet jeśli obejmują kilka, a nawet kilkanaście osób, mają charakter zwolnień grupowych.

O zwolnieniach indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników mówimy wtedy, gdy pracodawca spełnia jednocześnie następujące warunki:

  • Zatrudnia  co najmniej 20 pracowników
  • Umowy wypowiadane są z przyczyn niedotyczących pracowników
  • Rozwiązanie umowy o pracę następuję za wypowiedzeniem przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron
  • Umowy rozwiązywane są w terminie 30 dni z mniejsza liczbą pracowników niż ta, która powoduje zaliczenie zwolnień do zwolnień grupowych

Przykład

Zakład produkcyjny zatrudniający 250 pracowników wygasza jedną z linii produkcyjnych, w związku z czym podjęto decyzję o zwolnieniu z przyczyn nie leżących po stronie pracowników 20 osób. Zwolnienie to nie będzie klasyfikowane jako zwolnienie grupowe, ponieważ redukcja etatów obejmie 8% załogi.

Zwolnienia indywidualne mogą dotyczyć kilku, a nawet kilkunastu osób, ale także choćby jednego pracownika, o ile przyczyna rozwiązania umowy nie leży po jego stronie.

Przyczyny nie dotyczące pracownika, czyli jakie?

Ustawa nie wymienia wprost sytuacji, które można zaklasyfikować jako przyczyny rozwiązania umowy nie leżące po stronie pracownika. Można jednak zaliczyć do nich np.:

  • Reorganizację zakładu pracy, w tym likwidację lub łącznie stanowisk, przeniesienie produkcji do innego miejsca czy zmianę charakteru działalności
  • Trudną sytuację finansową wynikającą np. ze spadku popytu na usługi/produkty firmy
  • Likwidację oddziału, filii

Obowiązki pracodawcy wynikające z przeprowadzania zwolnień indywidualnych

Warto nadmienić, że przeprowadzenie zwolnień w trybie indywidualnym wiąże się z wieloma obowiązkami dla pracodawcy, a część z nich jest tożsama z tymi, które nakładane są na przedsiębiorstwa przeprowadzające zwolnienia grupowe. Należy do nich m.in. konieczność poinformowania związków zawodowych o planowanych zwolnieniach czy wypłata odpraw pieniężnych.

Kogo nie można zwolnić w drodze zwolnień indywidualnych?

Grupą szczególnie chronioną przez rozwiązaniem stosunku pracy w trybie zwolnień indywidualnych są pracownicy będący jednocześnie posłami, senatorami lub radnymi, w okresie, w którym ich stosunek pracy podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem.

Zwolnieniem indywidualnym z przyczyn niedotyczących pracownika mogą zostać objęci:

  • Pracownicy w wieku ochronnym przed emeryturą (jeśli nie brakuje im więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego oraz ich okres zatrudnienia pozwala im uzyskać prawo do emerytury wraz z osiągnieciem tego wieku)
  • Pracownicy przebywający na urlopie zwolnieniu lekarskim, jeśli nie upłynął okres uprawniający do rozwiązania z nimi umowy o pracę bez wypowiedzenia
  • Pracownice w ciąży lub przebywające na urlopie macierzyńskim

Zwolnienie tych osób jest możliwe, o ile zakładowa organizacja związkowa w terminie 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia od pracodawcy o planowanym zwolnieniu nie zgłosi sprzeciwu.

Zwolnienia indywidualne a odprawa pieniężna. Czy zawsze się należy?

Prawo do odprawy pieniężnej przysługuje zarówno pracownikom zwalnianym w trybie zwolnień grupowych, jak i w przypadku indywidualnego zwolnienia z przyczyn nie dotyczących pracownika, nawet jeśli tym zwolnieniem objęta jest tylko jedna osoba.

Istotną kwestią, którą niejednokrotnie podnosił w swoich wyrokach Sąd Najwyższy, a która uzależnia prawo do otrzymania odprawy pieniężnej jest to, że w przypadku zwolnień indywidualnych przyczyna rozwiązania stosunku pracy muszą uzasadniać wyłącznie przesłanki niedotyczące pracownika.

Odprawa pieniężna przysługująca zwalnianemu pracownikowi uzależnione jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i odpowiada ona kwocie:

  • 1-miesięcznego wynagrodzenia – w przypadku zatrudnienia krótszego niż 2 lata
  • 2- miesięcznego wynagrodzenia – gdy pracownik był zatrudniony od 2 do 8 lat
  • 3-miesięcznego wynagrodzenia – jeśli czas zatrudnienia przekracza 8 lat

Warto wiedzieć

Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Do 30 czerwca 2024r. będzie to kwota 63 630 zł, a od 1 lipca 2024r. – 64 500 zł.

Zwolnienia indywidualne a zwolnienia grupowe – różnice

Główną różnicą pomiędzy zwolnieniami grupowymi a tymi przeprowadzanymi w ramach zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników jest znacznie prostsza procedura. Pracodawca nie ma obowiązku przeprowadzania konsultacji i zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi czy powiadamiania powiatowego urzędu pracy (szerzej o tych obowiązkach pisaliśmy TUTAJ).

Nie zmienia to jednak faktu, że i w tym przypadku konieczne jest zachowanie procedur opisanych w cytowanej już ustawie, a także wypłacenie (w większości przypadków) odpraw pieniężnych zwalnianym pracownikom.


W jaki sposób pracodawcy mogą uchronić się przed koniecznością redukowania etatów w przypadku gorszej koniunktury na rynku? Strategicznie planując zasoby kadrowe. Jednym z rozwiązań, które w sposób elastyczny pozwala zarządzać personelem, w tym dostosowywać wielkość zatrudnienia do bieżących potrzeb przedsiębiorstwa, jest praca tymczasowa, zwana inaczej leasingiem pracowniczym.

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym rozwiązaniu? Skontaktuj się z nami i sprawdź w jaki sposób pracownicy tymczasowi mogą pomóc Ci optymalizować zasoby i wzmocnić Twoją pozycję na rynku.