W ciągu ostatnich kilku lat obecność cudzoziemców na polskim rynku pracy stała się istotnym elementem gospodarki. Zmieniające się uwarunkowania demograficzne, a także dynamiczne zmiany w regionie, w tym wojna w Ukrainie, wpłynęły na profil i strukturę zatrudnienia obcokrajowców w Polsce.
Cudzoziemcy pracujący w Polsce pochodzą z ponad 150 państw świata. Największą grupę od lat stanowią Ukraińcy, choć ich udział w ogólnej licznie zatrudnionych pracowników zagranicznych od pewnego czasu spada.
Pierwszy skokowy wzrost liczby migrantów z Ukrainy w Polsce odnotowano w 2015 roku i podobnie jak dwa lata temu, był on wynikiem sytuacji politycznej i ekonomicznej u naszych sąsiadów (m.in. aneksja Krymu w 2014 r.).
W grudniu 2015 roku udział Ukraińców w ogólnej liczbie cudzoziemców pracujących w Polsce wynosił 54,9% i dynamicznie rósł aż do grudnia 2018 roku, kiedy osiągnął 73,8%. Od kolejnego roku notujemy natomiast spadek udziału obywateli Ukrainy w ogóle ubezpieczonych cudzoziemców. W grudniu 2023 roku wyniósł on 67,3%, a w II kwartale 2024 r. spadł do 66%.
„Ukraina nie jest zamkniętym rynkiem rekrutacyjnym – nadal można efektywnie rekrutować pracowników z tego kierunku, z tym że obecnie są to przede wszystkim kobiety. W działaniach Personnel Service Ukraina nadal pozostaje aktywnym kierunkiem rekrutacyjnym – każdego tygodnia rekrutujemy, relokujemy i zatrudniamy setki Ukrainek do prac produkcyjnych i magazynowych w Polsce. Trzeba jednak podkreślić, że zainteresowanie pracownikami z Ukrainy systematycznie rośnie także za granicą – m.in. w Niemczech. Konkurencja o pracowników z tego kierunku będzie więc narastać w kolejnych latach, co może doprowadzić do dalszego spadku udziału Ukraińców w ogólnej populacji cudzoziemców pracujących w Polsce. Pracodawcy powinni z wyprzedzeniem przygotować się do rozszerzenia zespołów o pracowników z innych destynacji – Białorusi, Gruzji, ale także Kuby czy Nepalu.”
Liczba cudzoziemców podlegających ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym w Polsce dynamicznie rośnie. Od 2015 roku do końca 2023 roku obcokrajowców zgłoszonych do ZUS przybyło ponad 6-krotnie. Oprócz Ukraińców, w Polsce liczną grupę pracujących stanowią także obywatele Białorusi, Gruzji, Mołdawii oraz innych krajów Europy Wschodniej i Azji Środkowej. Coraz częściej, z powodu rosnących potrzeb pracodawców i wydrenowanego lokalnego rynku pracy, zatrudniani są także pracownicy z dalekich krajów, takich jak Kuba, Indie, Nepal czy Filipiny.
Największą dynamikę wzrostu liczby obcokrajowców spoza UE zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych w perspektywie 8-letniej (od grudnia 2015 r. do grudnia 2023 r.) można zauważyć wśród obywateli:
Nepalu – blisko 16-krotny wzrost liczby zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych, do 6,6 tys. w grudniu 2023 r.
Turkmenistanu – z 45 do 2,8 tys. osób
Gruzji – blisko 52-krotny wzrost w stosunku do 2015 r.
Indonezji – ze 124 osób do 6,2 tys. zgłoszonych do ZUS
Kolumbii – ze 108 osób w grudniu 2015 roku do 5,2 tys. w grudniu 2023 roku
Filipin – ponad 41-krotny wzrost, z 237 osób w grudniu 2015 roku do 9,7 tys. w grudniu 2023 roku
Kirgistanu – z 88 osób w grudniu 2015 roku do 2,0 tys. na koniec 2023 r.
Azerbejdżanu – w 2023 roku odnotowano 21-krotny wzrost liczby osób zgłoszonych do ubezpieczeń w stosunku do 2015 roku (z 210 do 4,4 tys. osób)
W strukturze pochodzenia obcokrajowców zachodzą widoczne zmiany. Mocno dywersyfikują się kierunki rekrutacyjne. Choć widoczna jest przewaga pracowników z krajów, z których możliwe jest zatrudnienie kandydatów na podstawie procedury oświadczeniowej (uproszczonej) oraz z byłych republik radzieckich. Wynika to z jednej strony z krótszego czasu oczekiwania na pracownika, z drugiej zaś z przyzwyczajenia pracodawców, liderów i kierowników do pracy z pracownikami rosyjskojęzycznymi. Wiele instrukcji stanowiskowych, szkoleń etc. przygotowanych było w języku rosyjskim jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie, aby ułatwić i ujednolicić onboarding pracowników z Ukrainy, Białorusi czy Mołdawii
Chcesz dowiedzieć się więcej o zmianach jakie zaszły na rynku pracy od wybuchu wojny w Ukrainie? Jak zmienił się profil pracownika zagranicznego w związku z narastającymi trudnościami w rekrutacji pracowników z tego kierunku? Czy przedsiębiorstwa w Polsce w ogóle potrzebują obcokrajowców w swoich zespołach?
Pobierz nasz DARMOWY E-booki dowiedz się jak obecnie wygląda sytuacja demograficzna i gospodarcza w Polsce.
Wybór pomiędzy pracą tymczasową a outsourcingiem to decyzja, która powinna wynikać z potrzeb firmy, struktury kosztów, charakteru zlecanych na zewnątrz zadań, a także długofalowej strategii biznesowej przedsiębiorstwa
Niepewna sytuacja gospodarcza, częste zmiany przepisów prawnych, wahania koniunktury i popytu na usługi przedsiębiorstw powodują, że firmy poszukują rozwiązań, które pomogą im podnieść konkurencyjność, zachować jakość usług, a jednocześnie dadzą możliwość szybkiego dostosowania do zmian zachodzących na rynku. W usługach wspierających biznes pojawiają się różne koncepcje pozwalające na właściwe zarządzanie strategicznym zasobem przedsiębiorstwa, czyli personelem. Dwa najbardziej popularne rozwiązania w tym zakresie, to praca tymczasowa oraz outsourcing. Czym charakteryzują się te usługi? Jakim regulacjom prawnym podlegają? Kiedy stosować pracę tymczasową a kiedy outsourcing? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Z tekstu dowiesz się m.in.:
Czym są elastyczne formy zatrudnienia?
Na czym polega leasing pracowniczy?
Kim są pracownicy tymczasowi i jaki jest limit zatrudnienia personelu z agencji?
Co to jest outsourcing procesów I kiedy go stosować?
Pojęcie pracy tymczasowej
Praca tymczasowa, inaczej zwana leasingiem pracowniczym, jest specyficzną formą zatrudnienia zewnętrznego. Jej cechą charakterystyczną jest trójstronny stosunek pracy, w którym występują: Pracownik Tymczasowy, Agencja Pracy Tymczasowej oraz Pracodawca Użytkownik.
Pracownicy tymczasowi są rekrutowani i zatrudniani przez agencję pracy, a następnie oddelegowani do wykonywania zadań u konkretnego pracodawcy użytkownika i pod jego kontrolą. Zarządzanie pracą personelu leasingowanego leży w gestii przedsiębiorstwa, które korzysta z usług leasingu pracowniczego.
Jak działa praca tymczasowa?
Podpisując umowę o świadczenie usług pracy tymczasowej z certyfikowaną agencją, przedsiębiorstwo nie musi zajmować się szeregiem czynności i formalności związanych z zatrudnieniem pracowników.
To agencja pracy tymczasowej zajmuje się m.in. rekrutacją i podpisywaniem umów z kandydatami, prowadzeniem ich akt osobowych, naliczaniem oraz wypłatą wynagrodzeń, a także legalizacją pracy w przypadku cudzoziemców.
Klient, czyli Pracodawca Użytkownik, zyskuje dzięki temu pracowników gotowych do podjęcia pracy, bez angażowania własnych zasobów kadrowych.
Więcej o obowiązkach agencji pracy pisaliśmy TUTAJ.
Kiedy praca tymczasowa?
Najczęściej firmy decydują się korzystać z leasingu pracowniczego wtedy, gdy:
Chcą zapewnić sobie elastyczność kadrową – usługi agencji pracy tymczasowej pozwalają na szybkie uzupełnienie wakatów w okresie wzrostu popytu i jednocześnie umożliwiają sprawną redukcję zatrudnienia, kiedy zapotrzebowanie spada
Ich działalność cechują duże wahania popytu lub sezonowość – dzięki zatrudnieniu dodatkowych pracowników z agencji pracy firma może sprostać większej aktywności biznesowej w okresie sezonowych wzrostów
Chcą wypełnić krótkoterminowe braki kadrowe – w sezonie wakacyjnym, kiedy natężenie urlopów jest większe, a braki kadrowe dosięgają kluczowych obszarów działalności firmy, wiele przedsiębiorstw decyduje się na skorzystanie z pracowników tymczasowych, dzięki czemu nie angażuje się w długoterminowe zatrudnienie
Pojawiają się dodatkowe zamówienia, których nie można zrealizować aktualnym wolumenem pracowników – praca tymczasowa jest świetnym rozwiązaniem, gdy firma pozyska nowe zamówienie, którego nie może terminowo zrealizować obecnymi zasobami. Dzięki wsparciu agencji klient nie tylko nie obciąża własnych działów HR, ale także nie jest zmuszony do podniesienia headcountów
Zależy im na oszczędności czasu i zasobów – dzięki wsparciu przez agencję zatrudnienia przedsiębiorcy nie muszą prowadzić własnych procesów rekrutacyjnych, angażować specjalistów ds. rekrutacji czy ponosić kosztów związanych z publikacją ogłoszeń. Co więcej, także obsługa kadrowo – płacowa personelu leasingowego jest po stronie dostawcy usług personalnych
Chcą przetestować pracowników przed zatrudnieniem na etacie – praca tymczasowa w formule Try & Hire cieszy się coraz większą popularnością wśród przedsiębiorstw. Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę tymczasową można traktować jako wydłużony okres próbny, w czasie którego przedsiębiorstwo ma możliwość weryfikacji dopasowania kandydata do organizacji i stanowiska pracy
Leasing pracowniczy – czas zatrudnienia
Maksymalny czas zatrudnienia konkretnego pracownika w oparciu o umowę o pracę tymczasową wynosi 18 miesięcy w ciągu kolejnych 36 miesięcy.
Wyjątek stanowi zatrudnienie tymczasowe na zastępstwo za nieobecnego pracownika. W tym przypadku maksymalny czas korzystania z pracy pracownika z agencji wynosi 36 miesięcy.
Po tym czasie pracodawca użytkownik albo zatrudnia daną osobę na etacie albo agencja pracy tymczasowej może ją skierować do wykonywania pracy u innego klienta.
Odpowiedzialność w pracy tymczasowej
Odpowiedzialność w pracy tymczasowej uregulowana została w ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Z aktu prawnego wynika wprost jakie obowiązki ciążą na każdej ze stron umowy – pracowniku tymczasowym, pracodawcy użytkowniku oraz agencji zatrudnienia.
O kwestiach prawnych, zakresie odpowiedzialności oraz prawach i obowiązkach pracodawcy użytkownika pisaliśmy szerzej w naszym biuletynie na LinkedIn.
Outsourcing procesowy. Istota outsourcingu
Outsourcing polega na wydzieleniu i przekazaniu określonych zadań, funkcji lub procesów zewnętrznemu specjaliście.
Usługi outsourcingowe mogą obejmować np.:
naliczanie wynagrodzeń oraz prowadzenie akt osobowych (outsourcing kadrowo – płacowy)
obsługę prawną
rekrutacje pracowników (outsourcing rekrutacyjny)
etykietowanie, kompletowanie czy obsługę reklamacji (zadania często outsourcowane w ramach logistyki)
kontrolę jakości
obsługę procesu produkcyjnego
WAŻNE!
W outsourcingu przedmiotem umowy między firmami nie jest dostarczenie personelu, ale wykonanie konkretnych zadań czy przejecie pewnych funkcji. Oznacza to, że dostawca usługi samodzielnie ustala warunki zatrudnienia pracowników niezbędnych do realizacji powierzonych procesów, a także nadzoruje ich wykonanie i odpowiada za efekty pracy.
Kiedy outsourcing?
Przedsiębiorstwa decydują się na korzystanie z usług firm outsourcingowych, aby zyskać czas i zasoby niezbędne do skupienia się na kluczowych obszarach działalności, a także by zwiększyć efektywność, jakość oraz zoptymalizować koszty dzięki wykorzystaniu wiedzy oraz technologii zewnętrznych dostawców.
Zalety outsourcingu
Zwolennicy outsourcingu procesów wskazują, że do jego największych zalet należy:
Możliwość koncentracji na kluczowych obszarach działalności – dzięki przekazaniu zewnętrznemu podmiotowi procesów pobocznych, przedsiębiorstwo może skupić się na najważniejszych aspektach biznesu
Oszczędność czasu i redukcja kosztów – korzystanie z usług zewnętrznego podmiotu, który dysponuje konkretnymi zasobami może okazać się znacznie mniej kosztochłonne niż zatrudnienie wewnętrznych specjalistów oraz inwestycje w technologie pozwalające na podniesienie jakości procesów
Dostęp do specjalistycznej wiedzy – wybierając sprawdzonego dostawcę usług outsourcingowych firma zyskuje wiedzę niezbędną do jakościowego prowadzenia procesów oraz dostęp do najlepszych praktyk na rynku
Poprawa jakości oraz efektywności – dostawcy usług outsourcingowych są zmotywowani do ciągłej pracy nad podnoszeniem efektywności oraz redukcji błędów – od tego w końcu zależy ich wynagrodzenie
Właściwie skonstruowana umowa outsourcingowa gwarantuje przedsiębiorstwu wysoką jakość usług, a także ich zgodność z założeniami firmy. Zleceniodawca (insourcer) nie traci kontroli nad procesem, ponieważ w SLA zawarte są najważniejsze parametry oraz wytyczne dotyczące efektów, jakie dostawca usług ma osiągać za określoną stawkę wynagrodzenia.
Różnice między outsourcingiem a pracą tymczasową
Kluczowe różnice między usługą outsourcingu procesów a pracą tymczasową przedstawiliśmy w tabeli poniżej. Należą do nich m.in.: czas zatrudnienia, zakres odpowiedzialności, kwestie związane z wynagrodzeniem pracowników i sposobem jego ustalania, a także sam sposób rozliczenia między klientem a agencją pracy tymczasowej.
Wybór pomiędzy pracą tymczasową a outsourcingiem to decyzja, która powinna wynikać z potrzeb firmy, struktury kosztów, charakteru zlecanych na zewnątrz zadań, a także długofalowej strategii biznesowej przedsiębiorstwa.
Zastanawiasz się nad wprowadzeniem outsourcingu do swojej firmy? Skonsultuj się z nami. Sprawdź jak możemy Ci pomóc.
